Charlie Chaplin

"A day without a laugh is a wasted day"

Γκέμμα, το κύκνειο άσμα του Δημήτρη Λιαντίνη

Η επιλογή των αποσπασμάτων είναι από το τελευταίο του βιβλίο, τη Γκέμμα. Η μελέτη τους θα βοηθήσει τον «αμύητο» χρήστη να κατανοήσει τη σκέψη του Δημήτρη Λιαντίνη.

Πικρά λόγια για την Ελλάδα

Είμαστε ένας λαός χωρίς ταυτότητα. Με μια ιστορία που ο ίδιος τη νομίζει λαμπρή. Και απορεί, πως και δεν πέφτουν οι ξένοι ξεροί μπροστά στο μεγαλείο της.

Οι ξένοι όμως σαν συλλογιούνται την ελληνική ιστορία, την αρχαία εννοώ, γιατί για τη νέα δεν έχουν ακούσει, και βάλουν απέναντι της εμάς τους νεοέλληνες, φέρνουν στο μυαλό τους άλλες παραστάσεις. Φέρνουν στο μυαλό τους κάποιους καμηλιέρηδες που περπατούν στο Καρνάκ και στη Γκίζα. Τι σχέση ημπορεί να 'χουν, συλλογιούνται, ετούτοι οι φελλάχοι του Μισιριού σήμερα με τους αρχαίους Φαραώ, και το βασιλικό ήθος των πυραμίδων τους;

Την ίδια σχέση βρίσκουν οι ξένοι, στους σημερινούς έλ­ληνες με τους αρχαίους. Οι θεωρίες των διάφορων Φαλμεράυερ έχουν περάσει στους Φράγκους. Εμείς θέλουμε να πι­στεύουμε ότι τους αποσβολώσαμε με τους ιστορικούς, τούς γλωσσολόγους, και τους λαογράφους μας. Λάθος. Κρύβου­με το κεφάλι με το λιανό μας δάχτυλο.

Και βέβαια. Πώς μπορούσε να γίνει αλλιώς, αφού ο μέ­γας γλωσσολόγος Γ. Χατζιδάκις έλεγε αυτά που έλεγε, -ορθά- κι από την άλλη έβριζε το Σολωμό μας αγράμματο, και τη γλώσσα του σκύβαλα και μαλλιαρά μαλλιά;

Σχέση με τους αρχαίους έλληνες έχουμε εμείς, λένε οι γάλλοι, οι εγγλέζοι και οι γερμανοί. Εμείς, που τους ανα­καλύψαμε, τους αναστυλώσαμε, τους εξηγήσαμε.

Για τους ευρωπαίους οι νεοέλληνες είμαστε μια δράκα ανθρώπων απρόσωπη, ανάμεσα σε βαλκανιλίκι', τουρκολογιά και αράπηδες. Είμαστε οι ορτοντόξ. Με το ρούσικο τυπικό στη γραφή, με τους κουμπέδες και τους τρούλλους πάνω από τα σπίτια των χωριών μας, με ακτινογραφίες σωμάτων και σκουληκόμορφες φιγούρες αγίων στους τοί­χους των εκκλησιών.

Οι ευρωπαίοι βλέπουνε τους πολιτικούς μας να ψηφίζουν στη Βουλή να μπει το «ορθόδοξος» στην ευρωπαϊκή μας ταυτότητα, κατά τη διαταγή των παπάδων, και κοιτά­νε ανακατωμένοι και ναυτιάζοντας κατά το θεοκρατικό Ιράν και τους Αγιατολάχους.

Τέτοιοι οι δουλευτές μας, ακόμη και της Αριστεράς. «Αυτοί οι πολιτικοί, αυτοί οι βουλεπταί (sic) εκατάστρεψαν το έθνος». Έτσι γράφει ο Παπαδιαμάντης2.

θέλεις να χεις πιστή την εικόνα του νεοέλληνα; Λάβε το ράσο του γύπα και του κόρακα. Λάβε τις ασπιδωτές κοιλιές των ιερέων, το καλυμμαύκι του Μακαρίου Β’ της Κύπρου. Και τα γένεια τα καλογερικά, που κρύβουν το πρόσωπο, καθώς άκοσμοι αγκαθεροί φράχτες τους αγρούς. Και τις κουκουλωμένες καλόγριες, την άλλη έκδοση του φερετζέ της τούρκισσας. και έχεις το νεοέλληνα φωτογραφία στον τοίχο.

Απέναντι σε τούτη τη μελανή και γανιασμένη φοβέρα, φέρε την εικόνα του αρχαίου έλληνα, για να μετρήσεις τη διαφορά.

Φέρε τις μορφές των νέων σωμάτων, τις ευσταλείς και τις διακριτές. Να ανεβαίνουν από την Ολυμπία και τους Δελφούς, καθώς λευκοί αργυρόηχοι κρότοι κυμβάλων. Τους ωραίους χιτώνες τους χειριδωτούς, και τα λευκά ιμάτια τα πτυχωτά και τα ποδήρη. Τα πέδιλα από δέρματα μαροκινά, αρμοσμένα στις δυνατές φτέρνες.

Φέρε την εικόνα που μας αφήσανε οι γυναίκες της αρχαίας Ελλάδας. Οι κοντυλογραμμένες, με τις λεπτές ζώνες, τον κυανό κεφαλόδεσμο, και το ζαρκαδένιο τόνο του κορμιού. Οι ελληνίδες του Αργούς και της Ιωνίας, οι λινές και οι φαινομηρίδες. Τρέχουνε στα όρη μαζί με την Αταλάντη. Και κοιμούνται στα κοιμητήρια σαν την Κόρη του Ευθυδίκου.

Όλες και όλοι στηριγμένοι χαρούμενα σε κάποια μαρμάρινη στήλη, σ' ένα λιτό κιονόκρανο, σε μια κρήνη λευκή της Αγοράς. Με περίγυρα τους ωραίους γεωμετρημένους ναούς, αναπαμένους στο φως και στην αιθρία. Άνθρωποι, και θεοί, και αγάλματα ένα.

Όλα ετούτα, για να συγκρίνεις την παλαιή και τη νέα Ελλάδα, να τα βάλεις και να τα παραβάλεις. Και στήσε το φράγκο από δίπλα, να τα κοιτάει και να τα αποτιμά. Με το δίκιο του θα 'χει να σου ειπεί: άλλο πράμα η μέρα και το φως, και άλλο η νύχτα και οι μαύροι βρυκολάκοι. Δε γίνεται να βάλεις στο ίδιο βάζο υάκινθους και βάτα.

Και κάπου θα αποσώσουν επιτιμητικά την κρίση τους:

- Ακούς αναίδεια; Να μας ζητούν κι από πάνω τα ελγίνεια μάρμαρα. Ποιοι μωρέ; Οι χριστιανοχομεΐνηδες.

Είναι καιρός από τις ασκήσεις επί χάρτου να περάσουμε στα πεδία των επιχειρήσεων. Να κοιτάξουμε την πυρκαγιά που αποτεφρώνει το σπιτάκι μας.
Γιατί είμαστε σβησμένοι από τον κατάλογο των εθνών; Γιατί η Μακεδονία γίνεται Σκόπια, η Κύπρος γίνεται τουρκιά, το Αιγαίο διεκδικιέται ως το mare nostrum των Οθωμανών; Γιατί ο πρόεδρος της Τουρκίας είπε πρόσφατα στην Αθήνα, ότι είμαστε μια επαρχία του παλιού οθωμανικού κράτους, που αποσχίσθηκε και πρέπει να μας ξανά προσαρτήσουν; Γιατί ο Μπερίσα της Αλβανίας έχει να λέει πως οι έλληνες κάνουν διπλωματία που έρχεται από το Μεσαίωνα και τους παπάδες; Γιατί ο Αλέξανδρος βαφτίζεται Ισκεντέρ, και ο Όμηρος Ομέρ Βρυώνης; Γιατί οι διακόσιες χιλιάδες έλληνες της Πόλης γίνανε χίλιοι, και οι τούρκοι της Δυτικής Θράκης θρασομανούν, και γίνου-νται όγκος κακοήθης που 'τοιμάζει μεταστάσεις;
Γιατί δύο από τους πιο σημαντικούς ποιητές μας, ο μέτριος Σεφέρης κι ο μεγάλος Καβάφης, καταγράφουνται στις διεθνείς ανθολογίες και τους ποιητικούς καταλόγους μισό έλληνες μισό τούρκοι;
Γιατί όλα τα αυτονόητα εθνικά μας δίκαια ευρωπαίοι και αλβανοί, βούλγαροι και εβραίοι, ορθόδοξοι και ρούσοι, τούρκοι και βουσμανοαμερικανοί τα βλέπουν σαν ανόητες και μίζερες προκλήσεις, σαν υλακές και κλεφτοεπαιτείες; Ποια τύφλωση μας φέρνει να μη βλέπουμε ότι στα μάτια των ξένων εκαταντήσαμε πάλι οι παλαιοί εκείνοι γραικολιγούρηδες; Οι esurientes graeculi του Γιουβενάλη και του Κικέρωνα;
Το πράγμα έχει και περιγραφή και ερμηνεία.
Μέσα στη χώρα, μέσα στην παιδεία δηλαδή και την παράδοση μας, εμείς περνάμε τους εαυτούς μας λιοντάρια, εκεί που οι έξω από τη χώρα μας βλέπουνε ποντίκια. θαρρούμε πως είμαστε τα παιδόγγονα του Αριστοτέλη και του Αλέξανδρου. Οι ξένοι όμως σε μας βλέπουνε τις μούμιες που βρεθήκανε σε κάποια ασήμαντα Μασταδά. Γιατί;
Τα διότι είναι πολλά. Όλα όμως συρρέουν σε μια κοίτη. Σε μια απλή εξίσωση με δύο όρους και ένα ίσον. Είναι αυτή:νεοέλληνες ίσον ελληνοεβραίοι.
Αν εφαρμόσουμε αυτή την εξίσωση στα πράγματα, θα μας δώσει δύο γινόμενα. Το πρώτο είναι ότι ζούμε σε εθνική πόλωση. Το δεύτερο, ακολουθία του πρώτου, ότι ζούμε χωρίς εθνική ταυτότητα
Οι νεοέλληνες είμαστε ένα γέννημα μπασταρδεμένο και νόθο. Ούτε ίπποι, ούτε όνοι, ούτε όνισσες ούτε φοράδες. Είμαστε μούλοι. Δηλαδή μουλάρια. Και τα μουλάρια δεν γεννούν.
Ότι οι νεοέλληνες είμαστε ελληνοεβραίοι σημαίνει το εξής:ενώ λέμε και φωνάζουμε και κηρύχνουμε ότι είμαστε έλληνες, στην ουσία κινιόμαστε και υπάρχουμε και μιλάμε σαν να είμαστε εβραίοι.
Αυτή είναι η αντίφαση. Είναι η σύγκρουση και η αντινομία που παράγει την πόλωση. Και η πόλωση στην πράξη γίνεται απώλεια της εθνικής ταυτότητας. Και το τελευταίο τούτο σημαίνει πολλά.


Τους ξέρει κανείς;

...Να μας πούνε δηλαδή, αν έχουνε ακουστά τα ονόματα:Εμπεδοκλής, Αναξίμανδρος, Αριστόξενος ο Ταραντινός, Διογένης ο Λαέρτιος, Αγελάδας, Λεύκιππος, Πυθαγόρας ο Ρηγίνος, Πυθέας που στον καιρό μας σημαίνουν αντίστοιχα Αϊνστάιν, Δαρβίνος, Μπετόβεν, Έγελος, Μιχαήλ Άγγελος, Μαξ Πλάνκ, Ροντέν, Κολόμβος.
Να μας μιλήσουν για κάποιους όρους σειράς και βάσης, όπως σφαίρος στον Εμπεδοκλή, κενό στο Δημόκριτο, εκπύρωση στον Ηράκλειτο, μηδέν στον Παρμενίδη, κατηγορία στον Αριστοτέλη, τόνος στους Στωικούς.
Να μας ειπούν οι κάθε λογής έλληνες επιστήμονες τι λέει η λέξη ψυχρά φλογί στον Πίνδαρο, μεταβάλλον αναπαύεται στον Ηράκλειτο, δακρυόεν γελάσασα στον Όμηρο, χαλεπώς μετεχείρισαν στο Θουκυδίδη…


Αυτούς;

Από το ελληνικό ερχόμαστε στο Εβραίικο. Ερωτάμε το ίδιο στατιστικό δείγμα, το ευρύ και το πλήρες αν έχουν ακουστά τα ονόματα Μωυσής, Αβραάμ, Ησαΐας, Ηλίας με το άρμα, Νώε, Βαφτιστής, Εύα η πρωτόπλαστη, Ιώβ, ο Δαναήλ στο λάκκο, η Σάρρα που γέννησε με εξωσωματική. Και όχι μόνο τα ονόματα άλλα και τις πράξεις ή τις αξίες που εκφράζουν αυτά τα όνόματα….
Υπάρχει γριά στην επικράτεια που να μην τους ξέρει αυτούς τους Εβραίους; δεν υπάρχει ούτε γριά, ούτε ορνιθοκλόπος στις Σποράδες , ούτε κλεφτογιδάς στην Κρήτη.


Υπάρχουν Έλληνες;

Οι εβραίοι εκαλλιέργησαν τη γη της πίστης. Οι έλληνες εκαλλιέργησαν τη γη της γνώσης. Οι εβραίοι ήσαν δήμιοι, οι έλληνες ήταν οι δικαστές. Οι εβραίοι ήσαν αδίσταχτοι, οι έλληνες ήσαν ευγενικοί.
Για αυτό και νίκησαν οι εβραίοι τους έλληνες.
Εχρησιμοποίησαν σαν όπλο τους βέβαια το χριστιανισμό, ένα νόθο και μυσαρό παρασάρκωμα του σώματος τους, από τους ίδιους απόβλητο, και αφάνισαν την ωραία Ελλάδα. Ότι δεν εκατάφερε η ανδρεία, το κατάφερε ο δόλος. Η κλασική περίπτωση του έλληνα Διγενή. Ζηλεύγει ο Χάρος, με χωσιά μακρά τονε βιγλίζει, και λάβωσέ του την καρδιά και την ψυχή του επήρε.
…Αλλά πέστε να πάψουν επάνω οι φωνές των γυναικών.
Και σταματήστε τα δάκρυα για τον Ορέστη. Γιατί κάπου βαθιά στον καθένα μας υπάρχουν κρυμμένοι οι έλληνες. Και περιμένουν.


Πιστεύεις στο θεό;

Ποιος τολμάει να ειπεί πιστεύω στο θεό;
Ποιος τολμάει να ειπεί δεν πιστεύω στο θεό;
Έτσι αποκρίθηκε ο Φάουστ στη ερώτηση της Μαργαρίτας.
Η θέση αυτή ανθρώπινα συνιστά τη μόνη δυνατή απόκριση που μπορεί να δοθεί στο ερώτημα. Είναι η απόκριση, σύμφωνα με τη Λογική επιστήμη, που καταργώντας την αρχή της αντίφασης δέχεται το τρίτο, καθώς αλληλλοαναιρεί το πρώτο και το δεύτερο. Όπως έδειξε και στη Φυσική εντελώς πρόσφατα η αρχή της Απροσδιοριστίας. Στο tertium non datur ο Φάουστ θα απαντήσει:tertium datur, τρίτον χωρεί. Κάπου ανάμεσα Τρίτη και Τετάρτη πρέπει να παράπεσε η αληθινή σου μέρα, που είπε ο Ελύτης προτού γεράσει. Και τα χάσει.
Εάν είμαι άνθρωπος, κατά την έννοια ότι έχω συνείδηση των ορίων μου και επίγνωση του πόσο βαθύ είναι το πρόβλημα του όντος, δεν είναι δυνατό να δώσω άλλη απόκριση στην ερώτηση της Μαργαρίτας.
Όταν στην ερώτηση αποκριθώ, ναι! Πιστεύω στο θεό, γίνομαι αυτοστιγμεί μωρός. Γιατί δέχομαι στενόκαρδα και στενόμυαλα, κάτι που δεν το ξέρω, σαν αληθινό. Καταντώ δογματικός. Και η επιστήμη θα με πετάξει αυτόματα έξω από τα όρια της με την παρατήρηση:διότι λες ανοησίες.
Όταν στην ερώτηση αποκριθώ, όχι! Δεν πιστεύω στο θεό, γίνομαι αυτοστιγμεί μωρός. Γιατί δέχομαι στενόκαρδα και στενόμυαλα, κάτι που δεν το ξέρω, σαν αληθινό. Καταντώ δογματικός. Και η επιστήμη θα με πετάξει αυτόματα έξω από τα όριά της με την παρατήρηση:διότι λες ανοησίες.


Ο θεός είναι ζητούμενο

Όποιος πιστεύει στο θεό, έχει μέσα του ένα νεκρό θεό. Όποιος δεν πιστεύει στο θεό, έχει μέσα του ένα νεκρό άνθρωπο.
Όποιος πιστεύει αλλά και δεν πιστεύει στο θεό, έχει μέσα του ζωντανό το νόμο της φύσης. Απλά, καταληπτά, και στα μέτρα του ανθρώπου ζει το θαύμα του κόσμου.
Το κρίνω απλό και αυτονόητο, πως εκείνος ο θεός, στην αναζήτηση του οποίου μας προάγει η Ερώτηση της Μαργαρίτας, δεν έχει καμία σχέση με τους θεούς φαντάσματα, που κατά καιρούς έπλασαν οι ποικίλες ιστορικές θρησκείες. Οι πολυώνυμοι, δηλαδή, όπως ο Δίας στους έλληνες και ο διάβολος στους ινδούς, εκείνοι Μωυσής, και Μωάμεθ, και Βούδας και Κομφούκιος, και Μαρδούκ και Κυβέλη και Μίθρας, και Βάαλ και Αστάρτη και Λούθηρος. Οι βραχμάνες, οι ραβίνοι, οι μουφτήδες, οι μουλάδες, ο πατριάρχης κι ο πάπας. Ο Πετράκης κι ο Παυλάρας, μ΄ένα λόγο. Εκείνοι οι γυρολόγοι με τη λατέρνα.
Το άρωμα του ζητούμενου θεού, που αναδίνεται από το λουλούδι της Μαργαρίτας, απευθύνεται στο δίκαιο άνθρωπο. Στο φρόνιμο, δηλαδή, το λογικό και τον πάσχοντα.


Με κρασί και τραγούδι

Έλληνας θα πει δύο και δύο τέσσερα στη γη. Όχι δύο και δύο είκοσι δύο στον ουρανό.
Έλληνας θα πει να τελείς στους νεκρούς τις χοές της Ηλέκτρας. Όχι κεριά στους νεκρόλακκους και δηνάρια στο σακούλι του τουρκόπαπα.
Έλληνας θα πει να προσκυνάς τακτικά στους Δελφούς το γνώθι σαυτόν. Όχι να κάνεις εξομολόγηση στους αγράμματους πνευματικούς και στους μαύρους ψυχοσώστες.
Έλληνας θα πει να σταθείς μπροστά στη στήλη του Κεραμεικού και να διαβάσεις το επιτύμβιο:
στάθι και οίκτιρον
Σταμάτα και δάκρυσε, γιατί δεν ζω πια. Και όχι να σκαλίζεις πάνω σε σταυρούς κορακίστικα λόγια και νοήματα:προσδοκώ ανάσταση νεκρών.
Έλληνας θα πει το πρωί να γελάς σαν παιδί. Το μεσημέρι να κουβεντιάζεις φρόνιμα. Και το δείλι να δακρύζεις περήφανα. Και όχι το πρωί να κάνεις μετάνοιες στα τούβλα. Το μεσημέρι να γίνεσαι φοροφυγάς στο κράτος και επίτροπος στην ενορία σου. Και το βράδυ να κρύβεσαι στην κόχη του φόβου σου, και να ολολύζεις σαν βερέμης.
Ακόμη και ο Ελύτης, καθώς εγέρασε το ρίξε στους αγγέλους και στα σουδάρια. Τι απογοήτεψη…
Έλληνας θα πει όσο ζεις, να δοξάζεις με τους γείτονες τον ήλιο και τον άνθρωπο. Και να παλεύεις με τους συντρόφους τη γη κα τη θάλασσα. Και σαν πεθαίνεις, να μαζεύονται οι φίλοι γύρω από τη μνήμη σου, να πίνουνε παλιό κρασί και να σε τραγουδάνε…


Κανείς δεν θα δει…

Ο Σοφοκλής με τον Οιδίποδα στον Κολωνό τραγούδησε το πήδημα του Εμπεδοκλή στην Αίτνα, ύστερα από είκοσι πέντε χρόνους.
Το σημείο που τους φέρνει σιμά είναι η σύμφωνη γνώμη τους για την στιγμή του θανάτου. Την ώρα που θα ζήσει ο άνθρωπος την απόλυτα προσωπική βίωση του θανάτου του, μας λένε, θα είναι απόλυτα μόνος, και θα αφανίσει το σώμα του σε άφαντο τόπο.
Το σώμα του νεκρού δε θα το δει ανθρώπου μάτι* (Ο γνήσια στοχαζόμενος αποστρέφεται όχι μόνο την τελετή της ταφής του, αλλά και την ιδέα του νεκρού του σώματος. Αφ΄ης θα νοήσει, τον συνοδεύει η έγνοια του πως θα γίνει ο τρόπος, όταν πεθάνει να εξαφανιστεί το γρηγορότερο το άψυχο κουφάρι του. Διότι είναι ο προάγγελος της επερχόμενης σήψης και της ανυπόφερτης δυσωδίας, που ετοιμάζει τη μεγάλη γιορτή στους σκουλήκους). Γιατί ο θάνατος δεν είναι τσερεμόνια, και χυδαία περιέργεια, και ανακουφιστική χαιρεκακία. Ο θάνατος είναι κεραυνός που σκάζει από τον ουρανό στη γη, και την καταπληρεί με έκταση και τρόμο.


Ο θάνατος του Οιδίποδα

O Σοφοκλής την απόλυτη μοναδικότητα της ύπαρξης στην ώρα του θανάτου την εζωγράφισε με το θάνατο του Οιδίποδα στο σκοτεινό φαράγγι του φωτερού Κολωνού.
Το πιο ωραίο χορικό της αττικής τραγωδίας που σώθηκε περιγράφει το τοπίο της ώρας του θανάτου για τον κάθε άνθρωπο.
Είναι ο τόπος με τους κήπους και τ΄ αηδόνια στη κοιλάδα του Κολωνού, που κατεβαίνει στη θάλασσα ψηλά από την Κηφισιά. Με τις χλωρασιές, τους καρπούς, τα νερά και τα θροΐσματα. Μέσα στις τροφούς και τις βυζάστρες του θεού έρωτα Διόνυσου. Μέσα σε λαμπερά και ξεκάπουλα άλογα, που σαν τα κύματα τρέχουν λίμπερδα στους αγρούς. Μέσα σε κισσούς, τους νάρκισσους, τους χρυσαυγείς κρόκους και τη χρυσοχάλκινη Αφροδίτη. Όλα τελούνται εδώ, στη συμβασιλεία του ελληνικού φωτός.
Στην παντοτινή και άπεφθη γαλήνη της διαύγειας:
Ευίππου, ξένε, τάσδε χώρας
ίκου τα κράτιστα γης έπαυλα
τον αργήτα Κολωνόν,
ενθ΄α λίγεια μινύρεται
θαμίζουσα μαλιστ΄ αηδών
χλωραίς υπό βάσσαις.
Αυτός είναι ο τόπος, όπου ο Σοφοκλής καλεί τον άνθρωπο, ξένο του και μαθητή στο μέγιστο μάθημα, για να’ ρθει να πεθάνει.
Να πεθάνει. Να αναγνωρίσει, δηλαδή, να παραδεχτεί και να χαιρετήσει τον περίγυρο της ώρας του θανάτου του. Μέσα στα επίλοιπα αληθινά, το πιο αληθινό τοπίο του βίου μας.
Εκεί. Κάπου στη μενεξεδένια και ξανθιά χώρα της κοιλάδας του Κηφισού. Δίπλα στα ιερά θεμέλια της δικαιοσύνης, στο βωμό των Ερινύων και των Ευμενίδων, ο Οιδίποδας θα πεθάνει μόνος. Κανείς δε θα μάθει το πως και το τι ετούτης της ακραίας του ώρας.
Σύμφωνα με τη σύλληψη και το σχεδιασμό του Σοφοκλή η αόρατη πράξη θανάτου και το αόρατο ταξίδι θανάτου του Οιδίποδα είναι η στιγμή της Ανάληψής του στην ίδια την ζωή.
Η ανάληψη του Οιδίποδα δεν γίνεται ούτε στον ουρανό της έντρομης και της βλακώδους φαντασίας του ανθρώπου, ούτε στον άδη του ωμού και σκουληκοφόρου εξευτελισμού του.
Ο θάνατος του Οιδίποδα είναι η ώρα της Ανάληψης του ανθρώπου, που έσωσε να γίνει άνθρωπος μέσα στο χρόνο και μέσα στο φως. Είναι η κατάθεση μνήμης του βασανισμένου, που έζησε και έδειξε, και έμαθε και έπαθε, και πέρασε.
Η ανάληψη του Οιδίποδα δηλώνει τη χαρούμενη αγγελία της δικαίωσης του δικαίου. Είναι το ουλτιμάτο σήμα, που στερεώνει ασφαλές το μέλλον της ανθρωπότητας απάνου στην πέτρα της δοκιμασίας του ανθρώπου, που γίνεται στο τέλος νικητήρια, γιατί στη διαδρομή εστάθηκε ηρωική.
Η ανάληψη του Οιδίποδα είναι το απολυτήριο μάθημα για την αλήθεια και το νόημα της ζωής μας, μαζί με τα πριν και μαζί με τα μετά της. Είναι ένα νεύμα κατανόησης, και μια χειρονομία αποδοχής του αλάλητου πόνου και του αλάλητου λυτρωμού.
Προσοχή όμως! όλα γίνονται και τελούνται εδώ. Καμία μεταφυσική, κανένα επέκεινα και εκείθεν και υπερβατικό και υπερουράνιο. Όχι ανοησίες. Όχι δειλία, πανουργία και αθλιότητα τη φριχτή στιγμή του θανάτου σου..
Με την τραγωδία του Κολωνού η διαθήκη που άφησε ο Σοφοκλής στους ανθρώπους έχει μία μόνο πρόταση:
Μάθε έτσι να ζεις και συ, και είπε έτσι να ζουν και οι μετά από σένα:γήινα μέτρια και εξαγνισμένα.
Γήινα, μέτρια και προπαντός εξαγνισμένα για τα λάθη που έκαμες όταν ζούσες. Γιατί άνθρωπος στη βάση του σημαίνει λάθος και στην κορυφή του εξαγνισμός. Οι Καθαρμοί ήταν ο ένας από τους δύο τίτλους των βιβλίων που έγραψε ο Εμπεδοκλής.
Ο θάνατος στον Κολωνό, ο ανείδωτος και ο αφανής, είναι η ανάληψη της δικαιωμένης μνήμης στον τόπο και στο χρόνο της αιώνιας δοκιμασίας του κάθε ερχόμενου ανθρώπου.


Ο άταφος νεκρός

Εκείνη η παράδοξη αντίληψη που είχαν οι έλληνες, πως ο νεκρός πρέπει να καίγεται ή να ταφιάζεται χωρίς χρονοτριβή, λαβαίνει νόημα μόνον όταν αντικρισθεί σαν αλληγορία.
Η εξήγηση που έδιναν φαινομενικά, με την έννοια της ποιητικής αδείας δηλαδή, ήταν πως η ψυχή του άθαφτου βασανίζεται, γιατί βρίσκεται έξω από τον οικείο της τόπο. Πράγμα κατανοητό. Γιατί ή είσαι ζωντανός και περπατάς στο φως του ήλιου, ή είσαι θαμμένος και ακινητείς στο σκοτάδι του τάφου.
Ο άθαφτος νεκρός όμως , όντας ανάμεσα στο φως και στο σκοτάδι, κρέμεται σε σημείο μεταίχμιο. Βρίσκεται στη διαχωριστική γραμμή του δυνατού αδύνατου. Σ΄ ένα τόπο άτοπο, σ΄ ένα αξεπέραστο πέρασμα στο επίπονο πουθενά. Επομένως, για να ξεφύγει την αγωνία του άτοπου και της ουτοπίας, είναι χρεία να θαφτεί το γρηγορότερο. Ο νεκρός που μένει άθαφτος στο φως είναι το ανάποδο του ζωντανού που τον έχουν θαμμένο στο φέρετρο….
Η ιδέα μου είναι πως εκείνο που ήθελαν να σημάνουν οι έλληνες με την πίστη τους στο περιεχόμενο τούτο της ταφής του άταφου είναι η έγνοια τους για τους ζωντανούς, και όχι για τους πεθαμένους. Οι έλληνες δεν ήταν αφελείς. Ούτε πρωτόγονοι και σπηλαιολόγοι. Οι έλληνες ήταν άφταστοι καλλιτέχνες γιατί ήσαν φτασμένοι ρεαλιστές.
Δεν είναι ο άταφος νεκρός, δηλαδή που τους πονεί και τους σφάζει. Αλλά ο ετοιμοθάνατος. Ο ανήμπορος ζωντανός που μπαίνει στην τελική ευθεία του θανάτου του.


Αυτοθέλητα

Θα πεθάνω, Θάνατε, όχι όταν θελήσεις εσύ, αλλά όταν εγώ θα θελήσω. Σε τούτη την έσχατη ολική πράξη , δεν θα γίνει το δικό σου, αλλά το δικό μου. Παλεύω τη θέλησή σου. Παλεύω τη δύναμή σου. Σε καταπαλεύω ολόκληρον. Μπαίνω μέσα στη γη, όταν εγώ αποφασίσω, όχι όταν αποφασίσεις εσύ. Και σένα σε αφήνω ρέστο και ταπί. Με βλέπεις κατεβασμένο στον Άδη αφεαυτού μου και αυτοθέλητα. Και ανατριχιάζεις εσύ και το βασίλειό σου. Ο τάφος, η ταφόπλακα, το σκοτάδι, το ποτέ πια και όλα σου τα υπάρχοντα μπροστά στην πράξη μου και στην επιλογή μου μένουν εμβρόντητα και χάσκουν.


Πάντα και ποτέ

Μια είναι η αιτία που κάνει το θάνατο την πικρότερη πίκρα μας .Είναι η γνώση πως το ασώματο ταξίδι μας δεν έχει πηγαιμό. Αλλά ούτε και γυρισμό. Με το θάνατο για στερνή φορά και πρώτη ο άνθρωπος περνά στην πατρίδα του πάντα και του πότε.
Το τι θα σε καλωσορίσει εκεί που θα πας είναι ιδέα μηδενική, μπροστά στην άπειρη ιδέα του τι αποχαιρετάς εδώ που φεύγεις. Στο αναποδογύρισμα αυτού του διαλεκτικού σχήματος οι θρησκείες στηρίξανε την πανουργία της κυριαρχίας τους.


Το αιώνιο κυνηγητό!

Το για πάντα! Και το ποτέ πια! Είναι δυο φράσεις που το εκτόπισμά τους έχει τιμή απόλυτη και προορίστηκαν να τις μεταχειρίζεται ο άνθρωπος μόνο για το οριστικό γεγονός του θανάτου.
Αυτόν τον πανικό φόβο μπροστά στο θάνατο είναι που δεν άντεξε ο άνθρωπος. Δε βρήκε τη βούληση να τον νικήσει. Να τον παραδεχτεί, να τον αναγνωρίσει. Να υποταχθεί ευγενικά και περήφανα στο αδυσώπητο φυσικό κα στο αδυσώπητο δίκιο του. Ελύγισε.
Και ελύγισε επάνω ακριβώς στο σημείο της τροπής. Έτσι το τρόπαιο το επήρε ο θάνατος. Έβαλε πια τον άνθρωπο μπροστά και τον κυνηγά προτροπάδην. Και τούτος ο βερέμης τρέχει να του ξεφύγει. Αλλόφρονας, τυφλός, ανεμοπόδαρος. Σπεύδει, με τα φυσικά του σημάδια χαμένα, να κρυφτεί στα καταφύγια.
Και τα καταφύγια του είναι τα σπήλαια και οι κατάγειες οικήσεις. Είναι οι οπές και τα πέτρινα ρήγματα, οι βαραθρωμοί και οι καταβυθίσεις στα υπόγεια του συναισθήματος και της εμπύρετης φαντασίας του.
Όλοι ετούτοι είναι τόποι κρυμμένοι στο ζόφο της ύπαρξης, χιλιάδες λεύγες βαθιά και μακριά από τη φωτερή τροπόσφαιρα της λογικής μας. Για να μην ακούμε τον κεραυνό του Άβελ. Εκείνο το εκκωφαντικό ποτέ πια!


Μύθοι και απάτες

Οι μύθοι για τη μεταθανάτια ζωή είναι το ύπατο ψέμα του ανθρώπου από την άποψη του απόλυτου και του καθολικού.....Εκείνος από τους ιδρυτές θρησκειών που θα άντεχε να στηρίξει τη θεϊκή ιδέα του σε οποιοδήποτε άλλο έξω από αυτό το αρχιμήδειο σημείο, το μοναδικό οπαδό που θα αποχτούσε θα τον έβρισκε στον εαυτό του…
Ο φόβος και ο πόνος μπροστά στο θάνατο είναι η αιτία που έπλασε ο άνθρωπος τον κάτω κόσμο και τον Αδη. Και πάντα μέσα στη σφαίρα της ποίησης. Στη σφαίρα της θρησκείας όμως η αιτία αυτής της επινόησης, πέρα από το φόβο και τον πόνο, εκπορεύτηκε κυρίαρχα από το χυδαίο στοιχείο της ανθρώπινης φύσης. Και τέτοιο ονομάζω την ημιμάθεια, τον εγωισμό, και την ανανδρία…
Αν έξαφνα συναντήσεις στο δρόμο σου άνθρωπο, κι είναι ανάγκη να καρατάρεις το μέταλλο της ανθρωπιάς του, έχεις ασφαλή μέθοδο να το κάμεις. Είναι η λύδια λίθος που δοκιμάζει το ποιό του μυαλού και της «ύπαρξης» των ανθρώπων.
- Πες μου ξένε, θα τον ρωτήσεις, πιστεύεις στη ζωή μετά θάνατο;
Αν σου αποκριθεί «Ναι πιστεύω!», τότε το πιο φρόνιμο που έχεις να κάμεις είναι να του δώσεις ένα τάλληρο να του πεις «Καλημέρα», και να φύγεις. Να πάρεις εκείνο το δρόμο που δε θα ξαναβγεί ποτέ μπροστά σου.
Γιατί η απάντηση που σου έδωσε δηλώνει ότι αναζητούσες άνθρωπο και σύντυχες πίθηκο. Πίθηκο κολομπίνο και μακάκο…


Στο μεγάλο τίποτα

Το γεγονός του θανάτου είναι για τον καθένα από μας το ατομικό όριο του απόλυτου. Είναι ο βαθμό μείον 273 όχι στην κλίμακα της θερμότητας, αλλά στην κλίμακα του ανθρωπολογικού Μηδέν. Από τη στιγμή που θα πεθάνω περιέρχομαι αστραπιαία στην ίδια κατάσταση, που βρίσκεται εκείνος που δεν εγεννήθηκε ποτές.


Νέκυια

Νέκυια σημαίνει να ζήσεις ζωντανός σε όλη τη ζωή σου τη γνώση και τη λύπη του θανάτου σου εδώ στον απάνω κόσμο.
Νέκυια σημαίνει να στοχαστείς και να ζήσεις τη ζωή σου όχι μισή αλλά ολόκληρη. Με την απλή, δηλαδή και τη βέβαιη γνώση ότι ενώ υπάρχεις ταυτόχρονα δεν υπάρχεις. Ότι ενώ ζεις αυτό που είσαι, δηλαδή ζωντανός του σήμερα, ταυτόχρονα ζείς κι αυτό που δεν είσαι δηλαδή το νεκρός του αύριο. Η ζωή σου στην ουσία της είναι η δυνατότητα και η δικαιοδοσία της φαντασίας σου. Όχι άλλο.


«Έρωτας είναι η τέχνη του να φεύγεις»

Να φεύγεις, αλλά πώς να φεύγεις! Το πράμα θέλει μεγάλη προσοχή. Γιατί ο ορισμός είναι τορπίλη που το παίζει στα χέρια του μικρό παιδί. Το παίζει στα χέρια του και δεν ξέρει τι είναι….
Έρωτας είναι η τέχνη του να φεύγεις έτσι, που η σφαγή που θα νιώθεις να είναι πιο σφαγερή από τη σφαγή που νιώθει ο σύντροφος που αφήνεις. Αν εκείνος πονάει τρείς, εσύ να πονέσεις εννιά.
Εδώ σε θέλω κάβουρα, που λένε, να περπατάς στα κάρβουνα. Χόρεψες ποτέ σου το χορό του αναστενάρη , χωρίς να σαι αναστενάρης;


Όλα για το θηλυκό

Ο έρωτας είναι γνώση. Ο έρωτας είναι ευγένεια και αρχοντιά. Είναι το μειδίαμα της σπατάλης ενός φρόνιμου Άσωτου. Πως η φύση ορίζει το αρσενικό να γίνεται ατέλειωτη προσφορά και θεία στέρηση για το θηλυκό. Και το θηλυκό να κυνηγάει τις τύψεις του. Στον έρωτα όλα γίνονται για το θηλυκό. Η μάχη και η σφαγή του έρωτα έχει το νόημα να πεθάνεις το θηλυκό, και να το αναστήσεις μέσα στα λαμπρά ερείπια των ημερών σου. Πάντα σου μελαγχολικός και ακατάδεχτος…
Στη σωστή ερωτική ομιλία το θηλυκό δίνει το ύφος της σάρκας και το αρσενικό τη σύνεση της δύναμης. Μιλώ για τα καράτια κοντά στα εικοσιτέσσερα. Για στήσιμο πολύ μεταξωτό. Και το μετάξι μόνο ζωικό παρακαλώ. Κουκουλάρικο. Και η κλωστή μπιρσιμένια.
Το πρώτο λοιπόν είναι πως όταν το θηλυκό είναι θηλυκό, την ευθύνη για να γίνει και να μείνει ως το τέλος σωστή η ερωτική σμίξη την έχει ο άντρας. Πάντα όταν φεύγει η γυναίκα, θα φταίει ο άντρας. Να το γράψετε να μείνει στον αστικό κώδικα.


Έρωτας και θάνατος

Κάθε φορά που ερωτεύονται δύο άνθρωποι, γεννιέται το σύμπαν. Η, για να μικρύνω το βεληνεκές, κάθε φορά που ερωτεύουνται δύο άνθρωποι γεννιέται ένας αστέρας με όλους τους πρωτοπλανήτες του.
Και κάθε φορά που πεθαίνει ένας άνθρωπος, πεθαίνει το σύμπαν. Η, για να μικρύνω το βεληνεκές, κάθε φορά που πεθαίνει ένας άνθρωπος στη γη, στον ουρανό εκρήγνυται ένας αστέρας supernova.
Έτσι , από την άποψη της ουσίας ο έρωτας και ο θάνατος δεν είναι απλώς στοιχεία υποβάθρου. Δεν είναι δύο απλές καταθέσεις της ενόργανης ζωής.
Πιο πλατιά, και πιο μακρυά, και πιο βαθιά, ο έρωτας και ο θάνατος είναι δύο πανεπίσκοποι νόμοι ανάμεσα στους οποίους ξεδιπλώνεται η διαλεκτική του σύμπαντος. Το δραστικό προτσές δηλαδή ολόκληρης της ανόργανης και της ενόργανης ύλης. Είναι το Α και το ω του σύμπαντος κόσμου και του σύμπαντος θεού. Είναι το είναι και το μηδέν του όντος. Τα δύο μισά και αδελφά συστατικά του.
Έξω από τον έρωτα και το θάνατο πρωταρχικό δεν υπάρχει τίποτα άλλο. Αλλά ούτε είναι και νοητό να υπάρχει. Τα ενενήντα δύο στοιχεία της ύλης εγίνανε, για να υπηρετήσουν τον έρωτα και το θάνατο. Και οι τέσσερες θεμελιώδεις δυνάμεις της φύσης, ηλεκτρομαγνητική, ασθενής, ισχυρή, βαρυτική, λειτουργούν για να υπηρετήσουν τον έρωτα και το θάνατο.
Όλα τα όντα, τα φαινόμενα, και οι δράσεις του κόσμου είναι εκφράσεις, σαρκώσεις, μερικότητες, συντελεσμοί, εντελέχειες του έρωτα και του θανάτου.
Γι αυτό ο έρωτας και ο θάνατος είναι αδελφοί κα ομοιότητες, είναι συμπληρώματα, και οι δύο όψεις του ιδίου προσώπου.


Αλήθεια: η τελευταία λέξη

Γιατί η διαφορά η τρομερή εστάθηκε ότι οι ποιητές, που μοιάζαν την αλήθεια, είπανε ψέματα.
Εγώ όμως, που μοιάζει με τα ψέματα, έζησα την αλήθεια.

Happy Xmas_by John Lennon

Get this widget | Track details | eSnips Social DNA

Τι έχουν πει για την Ελλάδα

Αλλοτε λέγαμε: Οι 'Ελληνες μάχονται σαν ήρωες. Τώρα θα λέμε: Οι ήρωες μάχονται σαν 'Ελληνες. (Ραδιοσταθμός Λονδίνου, 28η Οκτωβρίου 1940) Τσώρτσιλ

Εάν δεν υπήρχε η ανδρεία και η γενναιοψυχία των Ελλήνων, δεν γνωρίζουμε ποια θα ήταν η έκβαση του δευτέρου μεγάλου πολέμου. Τσώρτσιλ

Από την Ιστορία των Ελλήνων προκύπτει ότι εάν δεν αλληλοσπαράζονται θα κατακτούσαν την Υφήλιο. Βίσμαρκ

Πολεμήσατε άοπλοι εναντίον πάνοπλων και νικήσατε, μικροί εναντίων μεγάλων και επικρατήσατε. Δεν ήταν δυνατόν να γίνει αλλιώς, διότι είστε 'Ελληνες. Κερδίσαμε χρόνο για να αμυνθούμε. Ως Ρώσοι και ως άνθρωποι σας ευγνωμονούμε.
(27-4-1942) Ραδιοσταθμός Μόσχας

Η μάχη της Πίνδου άλλαξε το ρου της Ιστορίας. (1941)Γιάν Σμάτς

'Οταν γραφτεί η ιστορία του πολέμου αυτού, θα αποδειχτεί ότι ο αξιοθαύμαστος αγώνας της Ελλάδος υπήρξε μια από τις καμπές του πολέμου. (Μάιος 1945) Γεώργιος ΣΤ'

Μαχόμενοι εναντίον του κοινού εχθρού, θα μοιραστούμε την κοινή νίκη.
(28-10-1940) Τσώρτσιλ

Την 28η Οκτωβρίου 1940 στην Ελλάδα δόθηκε προθεσμία τριών ωρών και όχι τριών ημερών ή τριών εβδομάδων. Αλλά και τρία χρόνια προθεσμία εάν είχε, η απάντηση θα ήταν η ίδια. Φρ. Ρουζβελτ.

Χάριν της Ιστορικής δικαιοσύνης είμαι υποχρεωμένος να διαπιστώσω, ότι εκ των αντιπάλων, που με αντιμετώπισαν, ο 'Ελληνας στρατιώτης πολέμησε όμοια με παράτολμο θάρρος και ύψιστη περιφρόνηση προς τον θάνατο. (Λόγος 4-5-1941) Α.Χίτλερ

Ανθρωπάκια.

τί πλάκα που έχουν κάποια ανθρωπάκια...

σε πλησιάζουν... και τους πλησιάζεις...

ακόμη και όταν αυτά δεν μπορούν, δεν ξέρουν, δεν είναι σε θέση..

τους ανοίγεσαι, τούς δίνεις, παραδέχεσαι τα θέλω σου..

τους κοιτάς στα μάτια, τους μιλάς στην καρδιά, τους ξεδιπλώνεις την ζωή σου, δίνεσαι ανιδιοτελώς..

και τότε τα ανόητα ανθρωπάκια..

αυτά που μόνα τους ξεκίνησαν το παιχνίδι της επαφής..

αυτά που δεν σου έδωσαν ουσία παρά μόνο ένα δείγμα της ζωής τους να μυρίσεις

αυτά που ποτέ δεν έμαθαν τι θα πεί κρίση και σύγκριση και χειρισμός..

αυτά τα ανθρωπάκια...

αρχίζουν να παίζουν μαζί σου σαν να είσαι ποντικάκι στα πόδια της γάτας, σε σπρώχνουν και σε τραβούν, σε χτυπούν και σε μαζεύουν απλώς επειδή δόθηκες.

παίρνουν ότι ευαισθησία έχεις και την βάζουν στην ζυγαριά..

αρχίζουν το βάσανο του "σου βάζω αλάτι στα χείλη για να μου ζητάς νερό"...

αρχίζουν να πηγαινοέρχονται χωρίς προορισμό και λογική να σε ποδοπατούν άτακτα και μετά φεύγουν πάλι γρήγορα κοιτώντας σε πίσω με πονηρό χαμόγελο..

και μετά..

ενώ σε κρατούν καλά στα νύχια τους..

και ενώ είσαι ακόμη εκεί.

ενώ έχεις παραδεχτεί τα θέλω σου και έχεις μιλήσει ειλικρινά και έδειξες τί μπορείς και τί όχι..

...όταν τολμήσεις να ζητήσεις το παραμικρό..

και ενώ ποτέ δεν όρισες, δεν στρίμωξες, δεν ζόρισες, δεν ζήτησες τίποτα...

ενώ ξέρουν οτι δεν είναι δα το μοναδικό ανθρωπάκι στον κόσμο..

ενώ ξέρουν οτι τα θέλεις..

ενώ ξέρουν τις αδυναμίες σου και όλα σου τα μυστικά..

μόλις μεθήσουν απο αυτή την επιβεβαίωση..

αφού πνιγούν απο την αλαζονεία του είμαι κάτι..

και βέβαια με την ασφάλεια κάποιου "συμβουλάτορα" που θα τους πει "εκμεταλλεύσου το τώρα που μπορείς"..

ΤΟΤΕ

βάζουν στην άκρη κάθε κρίση..

κάθε εκτίμηση..

κάθε σεβασμό..

και σου θέτουν όρους..

ΟΡΟΥΣ! ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ ΤΕΛΕΣΙΓΡΑΦΑ!

όρους για να τα έχεις.. να τα κοιτάς.. να τα αγγίζεις.. το φυσικό γίνεται συναλλαγή...

όρους γιατί εσύ παραδέχεσαι τα θέλω σου και αυτά όχι

όρους γιατί κάποιος τους είπε τράβα το στα όρια να δείς τι αξίζεις..

όρους γιατί θεωρούν οτι μπορούν να σε ορίσουν και να σε παίξουν πάλι σαν κουβαράκι..

όρους ενώ ΠΑΝΤΑ τους στηρίζει συναισθηματικά κάποιο άλλο χαζό ανθρωπάκι.. σε συναισθηματική ασφάλεια και μόνο τα κάνουν αυτά.. γιατί όταν δεν την έχουν τότε γέρνουν πάνω σου πάλι να ξεκουραστούν πάλι..

όρους που αυτά τα ίδια ποτέ δεν θα δέχονταν..

όρους λές και είναι ο πιο σούπερ άνθρωπος στον κόσμο και πρέπει όλοι οι άλλοι να σέρνονται στα πόδια τους..

όρους λές και υπογράφουν συμφωνία εκμετάλλευσης..

πόσο ανόητα, μοναχικά, ανασφαλή ανθρωπάκια είστε.

ανόητα ανθρωπάκια...

δεν μάθατε ποτέ οτι στις συμφωνίες επικρατεί ο καλύτερος με το μικρότερο κόστος?

δεν μάθατε ποτέ σε αυτή την ζωή οτι αν ένας άνθρωπος σου ανοιχτεί και του βάλεις φωτιά στον κόσμο του θα εισπράξεις και εσύ στάχτες?

δεν ξέρετε ακόμη να κρίνετε το ποιοί είστε και με ποιον μιλάτε?

δεν μάθατε οτι δεν παίζουν με τους Ανθρώπους ?

Οι Ανθρωποι πονούν και πονάνε.. δεν είναι κουβαράκι άψυχο.

κρίμα

κρίμα γιατί θα μείνετε όπως είσασταν πρίν πλησιάσετε..

κρίμα γιατί θα μείνετε έτσι και θα μεγαλώσετε έτσι.

και αν ποτέ κατά λάθος κάποιο άλλο ανθρωπάκι σταθεί δίπλα σας..

δεν θα είναι ικανό, ούτε δυνατό

θα σταθεί για τις ίδιες ανασφάλειες, για την ίδια υποκρισία της βιτρίνας, για να κυκλοφορείτε μαζί στο πεζοδρόμιο της ημίμετρης ζωής, για το ίδιο άγχος που και εσείς κρύβετε καλά...

το άγχος μη μεγαλώσει και πεθάνει μόνο και κενό ανθρωπάκι. γιατί όταν όλους τους ορίζεις και τους μετράς μένεις μόνο.

Αυτά τα λίγα ανθρωπάκια μου.

αυτός ο κόσμος τους χωράει όλους.

Οι περιπέτειες μιας νιφάδας

Γιατί με 2 βαθμούς πάνω από το μηδέν, άλλες φορές χιονίζει και άλλες φορές βρέχει; Πώς είναι δυνατόν να χιονίζει με θερμοκρασίες πάνω από το μηδέν; Ποια είναι η υψηλότερη θερμοκρασία που μπορεί να χιονίσει; Ερωτήματα που μπορεί να έχουν απασχολήσει κατά καιρούς πολύ κόσμο και κυρίως όσους αγαπούν το χιόνι. Η πρόχειρη απάντηση είναι ότι μπορεί να χιονίσει με θετικές θερμοκρασίες επειδή το χιόνι δεν προλαβαίνει να λιώσει καθώς πέφτει (γι' αυτό άλλωστε και το χαλάζι μπορεί να πέσει με πολύ υψηλές θερμοκρασίες). Στην πραγματικότητα υπάρχουν πολλοί παράγοντες που καθορίζουν το ρυθμό με τον οποίο μια νιφάδα θα λιώσει καθώς πέφτει στην επιφάνεια και το αν τελικά θα καταφέρει να επιβιώσει: 1. Ίσως ο σημαντικότερος παράγοντας είναι η θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Όσο μεγαλύτερη η μέγιστη θερμοκρασία μέσα στο "ανυψωμένο θερμό στρώμα" (elevated warm layer) ή τη χαμηλότερη τροπόσφαιρα, τόσο γρηγορότερα η νιφάδα θα λιώσει. Το "ανυψωμένο θερμό στρώμα" είναι μια περιοχή στην τροπόσφαιρα με θετικές θερμοκρασίες, που βρίσκεται μεταξύ στρωμάτων με θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν. Η μεταφορά θερμότητας αυξάνεται όσο η διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ του χιονιού και του αέρα μεγαλώνει. Το βάθος του στρώματος αυτού καθορίζει επίσης κατά πόσο το χιόνι θα λιώσει. Εάν το θερμό στρώμα είναι μεγαλύτερο από 50 millibars σε βάθος, στις περισσότερες περιπτώσεις όλο το χιόνι θα λιώσει. 2. Η αρχική θερμοκρασία του πάγου είναι ένας άλλος παράγοντας. Καθώς το χιόνι πέφτει μέσω αέρα που έχει θερμοκρασία άνω του μηδενός, το χιόνι θα θερμανθεί αρχικά, αλλά θα παραμείνει παγωμένο. Για να εξισορροπηθεί η ενεργειακή μεταφορά, η θέρμανση των νιφάδων θα δροσίσει τον περιβάλλοντα αέρα, ακριβώς όπως η ανάμειξη ζεστού με κρύο νερό θα θερμάνει το κρύο νερό και θα δροσίσει το ζεστό. Όσο πιό κρύο ξεκινάει το χιόνι, τόσο μεγαλύτερος ο χρόνος που θα χρειαστεί για να λιώσει. Εάν το θερμό στρώμα είναι ρηχό και η θερμοκρασία του ελεφρώς μόνο πάνω από το μηδέν, οι νιφάδες μπορούν να διέλθουν μέσω αυτού χωρίς να λιώσουν. 3. Στην ίδια άνω του μηδενός θερμοκρασία, οι νιφάδες που πέφτουν μέσω ξηρού αέρα θα λιώσουν πιό αργά από τις νιφάδες που πέφτουν μέσω υγρού αέρα. Η εξάτμιση, η εξάχνωση και η τήξη είναι διαδικασίες που απορροφούν θερμότητα και κατά συνέπεια δροσίζουν το περιβάλλον. Όταν το χιόνι διέρχεται από αέρα που είναι κορεσμένος, οι νιφάδες δεν μπορούν να εξατμιστούν ή να εξαχνωθούν εμπλουτίζοντας με περισσότερο υδρατμό τον αέρα καθώς δεν υπάρχουν τα περιθώρια για κάτι τέτοιο. Δεδομένου λοιπόν ότι η λανθάνουσα θερμότητα δεν μπορεί να απορροφηθεί μέσω της εξάτμισης ή της εξάχνωσης, πρέπει να απορροφηθεί με την τήξη του χιονιού. Αντίθετα, το χιόνι που διέρχεται μέσα από ξηρό αέρα μπορεί να απορροφήσει τη λανθάνουσα θερμότητα μέσω της εξάτμισης, της εξάχνωσης και της τήξης. Δεδομένου ότι η εξάτμιση απορροφά περίπου 7,5 φορές περισσότερη λανθάνουσα θερμότητα απ' ό,τι η τήξη και η εξάχνωση απορροφά 8,5 φορές περισσότερη λανθάνουσα θερμότητα απ' ό,τι η τήξη, η νιφάδα στον ξηρό αέρα δεν ειναι απαραίτητο να ανταλλάξει τόση ενέργεια με το περιβάλλον μέσω της τήξης, όση στον υγρό αέρα. Έτσι, οι νιφάδες θα είναι σε θέση να δροσίσουν τον περιβάλλοντα αέρα χάνοντας μάζα κατά την εξάτμιση/εξάχνωση με αποτέλεσμα να λιώνουν σε πιό αργό ρυθμό στον ξηρό αέρα σε σύγκριση με τον υγρό αέρα. 4. Επίσης, το μέγεθος των νιφάδων καθορίζει το ρυθμό που αυτές λιώνουν. Μια μεγάλη νιφάδα θα πάρει περισσότερο χρόνο για να λιώσει από μια μικρή. Πολλές φορές, όταν πέφτει υγρό χιόνι μπορούμε να δούμε ταυτόχρονα και ψεκάδες. Οι ψεκάδες είναι μικροί παγοκρύσταλλοι που έχουν λιώσει. Το βαρύ χιόνι έχει περισσότερες πιθανότητες να επιζήσει σε θερμοκρασίες άνω του μηδενός σε σχέση με το ελαφρύ χιόνι. Το βαρύ χιόνι είναι επίσης σε θέση να απορροφήσει πολύ περισσότερη λανθάνουσα θερμότητα σε λιγότερο χρόνο, ειδικά εάν πέφτει μέσω ξηρότερου αέρα. Επιπλέον, το βαρύ χιόνι έχει μεγαλύτερη ταχύτητα πτώσης. Αυτό περιορίζει το χρονικό διάστημα έκθεσής του σε θετικές θερμοκρασίες. 5. Οι χιονοπτώσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας θα επηρεαστούν από την ηλιακή ακτινοβολία, σε αντίθεση με τις χιονοπτώσεις που λαμβάνουν χώρα κατά τη διάρκεια της νύχτας. Η ηλιακή ακτινοβολίας μπορεί να θερμάνει τις νιφάδες, ακριβώς όπως θερμαίνει την επιφάνεια της γης. Λόγω της επίδρασης της ηλιακής ακτινοβολίας μπορεί να έχουμε υγρό χιόνι, ακόμα και όταν οι θερμοκρασίες σε όλη την τροπόσφαιρα είναι αρνητικές. Το χιόνι που πέφτει δημιουργεί μεγάλη αντανάκλαση, που εξουδετερώνει σε μεγάλο βαθμό την απορρόφηση ηλιακής ακτινοβολίας, παρόλα αυτά ένα μέρος της απορροφάται. 6. Η θερμοκρασία της επιφάνειας της γης μπορεί, επίσης, να παίξει κάποιο ρόλο. Μια θερμότερη επιφάνεια θα εκπέμψει μεγαλύτερη ποσότητα ακτινοβολίας από μια πιό δροσερή γήινη επιφάνεια. Το νερό απορροφά σε μεγάλο βαθμό την ακτινοβολία που εκπέμπεται από τη γη. Η ακτινοβολία, λοιπόν, που εκπέμπεται από τη γήινη επιφάνεια μπορεί να θερμάνει τις νιφάδες. Όλα αυτά βέβαια έχουν καθαρά θεωρητικό χαρακτήρα και για να μετουσιωθούν σε ακριβή εκτίμηση για το αν οι νιφάδες θα καταφέρουν σε οριακές συνθήκες θερμοκρασίας να φτάσουν τελικά στην επιφάνεια της γης, πρέπει να γνωρίζουμε πολλές μετεωρολογικές παραμέτρους, όπως το είδος των νεφών, την υγρασία και τις τυχόν θερμοκρασιακές αναστροφές στα διάφορα στρώματα της ατμόσφαιρας, κ.ά.. Τη λύση μας δίνει ένας "υπολογιστής πιθανότητας χιονιού". Δίνουμε θερμοκρασία και σχετική υγρασία και μας δίνει την πιθανότητα χιονόπτωσης, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι υπάρχει υετός. Δίνοντας π.χ. 2 βαθμούς και σχ. υγρασία 70%, η πιθανότητα χιονόπτωσης είναι 100%, ενώ με την ίδια θερμοκρασία και σχ. υγρασία 95% οι πιθανότητες είναι μηδαμινές. Ο υπολογισμός, πάντως, δεν είναι τόσο απλός όσο φαίνεται... Εξυπακούεται ότι δεν μπορεί να αποδώσει αν στη συγκεκριμένη περίπτωση υπάρχει σημαντική θερμοκρασιακή αναστροφή με θερμοκρασίες άνω του μηδενός στην ανώτερη ατμόσφαιρα. Αξίζει πάντως, την επόμενη φορά που οι θερμοκρασίες θα είναι οριακές, να τον συμβουλευτείτε! Πηγή: www.theweatherprediction.com

Η αγαπη

Μια φορά κι ένα καιρό, υπήρχε ένα νησί στο οποίο ζούσαν όλα τα συναισθήματα.
Εκεί ζούσαν η Ευτυχία, η Λύπη, η Γνώση, η Αγάπη και όλα τα άλλα συναισθήματα.
Μια μέρα έμαθαν ότι το νησί τους θα βούλιαζε και έτσι όλοι επισκεύασαν τις βάρκες τους και άρχισαν να φεύγουν.
Η Αγάπη ήταν η μόνη που έμεινε πίσω.
Ήθελε να αντέξει μέχρι την τελευταία στιγμή.
Όταν το νησί άρχισε να βυθίζεται, η Αγάπη αποφάσισε να ζητήσει βοήθεια. Βλέπει τον Πλούτο που περνούσε με μια λαμπρή θαλαμηγό.
Η Αγάπη τον ρωτάει : «Πλούτε μπορείς να με πάρεις μαζί σου;», «Όχι, δεν μπορώ» απάντησε ο πλούτος. «Έχω ασήμι και χρυσάφι στο σκάφος μου και δεν υπάρχει χώρος για σένα».
Η Αγάπη τότε αποφάσισε να ζητήσει βοήθεια από την Αλαζονεία που επίσης περνούσε από μπροστά της σε ένα πανέμορφο σκάφος. «Σε παρακαλώ βοήθησέ με» είπε η Αγάπη.
«Δεν μπορώ να σε βοηθήσω Αγάπη. Είσαι μούσκεμα και θα μου χαλάσεις το όμορφο σκάφος μου» της απάντησε η Αλαζονεία.
Η Λύπη ήταν πιο πέρα και έτσι η Αγάπη αποφάσισε να ζητήσει από αυτήν βοήθεια. «Λύπη άφησέ με να έρθω μαζί σου» «Ω Αγάπη, είμαι τόσο λυπημένη που θέλω να μείνω μόνη μου» είπε η Λύπη.
Η Ευτυχία πέρασε μπροστά από την Αγάπη αλλά και αυτή δεν της έδωσε σημασία. Ήταν τόσο ευτυχισμένη, που ούτε καν άκουσε την Αγάπη να ζητά βοήθεια.
Ξαφνικά ακούστηκε μια φωνή.
«Αγάπη, έλα προς εδώ. Θα σε πάρω εγώ μαζί μου».
Ήταν ένας πολύ ηλικιωμένος κύριος που η Αγάπη δεν γνώριζε, αλλά ήταν γεμάτη από τέτοια ευγνωμοσύνη, που ξέχασε να ρωτήσει το όνομά του.
Όταν έφτασαν στην στεριά ο κύριος έφυγε και πήγε στο δρόμο του.
Η Αγάπη γνωρίζοντας πόσα χρωστούσε στον κύριο που τη βοήθησε ρώτησε τη Γνώση, «Γνώση, ποιος με βοήθησε;»
«Ο Χρόνος» της απάντησε η Γνώση.
«Ο Χρόνος;» ρώτησε η Αγάπη. «Γιατί με βοήθησε ο Χρόνος;»
Τότε η Γνώση χαμογέλασε και με βαθιά σοφία της είπε:
«Μόνο ο Χρόνος μπορεί να καταλάβει πόσο μεγάλη σημασία έχει η Αγάπη».

Η Θάλασσα

Ἡ θάλασσα εἶναι σὰν τὸν ἔρωτα:

μπαίνεις καὶ δὲν ξέρεις ἂν θὰ βγεῖς.

Πόσοι δὲν ἔφαγαν τὰ νιάτα τους –

μοιραῖες βουτιές, θανατερὲς καταδύσεις,

γράμπες, πηγάδια, βράχια ἀθέατα,

ρουφῆχτρες, καρχαρίες, μέδουσες.

Ἀλίμονο ἂν κόψουμε τὰ μπάνια

Μόνο καὶ μόνο γιατί πνίγηκαν πεντέξι.

Ἀλίμονο ἂν προδώσουμε τὴ θάλασσα

Γιατὶ ἔχει τρόπους νὰ μᾶς καταπίνει.

Ἡ θάλασσα εἶναι σὰν τὸν ἔρωτα:

χίλιοι τὴ χαίρονται –ἕνας τὴν πληρώνει.

Ντίνος Χριστιανόπουλος (1962)

ANESSA

Οσο μπορείς

Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωήν σου όπως την θέλεις,

τούτο προσπάθησε τουλάχιστον όσο μπορείς

μην την εξευτελίζεις μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου

μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες.

Μην την εξευτελίζεις πιαίνοντάς την,

γυρίζοντας συχνά

κ' εκθέτοντάς την

στων σχέσεων και των συναναστροφών

την καθημερινήν ανοησία,

ως που να γίνει σα μια ξένη φορτική.

Κωνσταντίνος Καβάφης (1913)

Dust in the wind

Σκόνη στον άνεμο

Kansas Dust In The Wind Lyrics

Ηλίθιε νεοέλληνα, ψηφίζεις!

Οι σκεπτόμενοι πολίτες σε βλέπουν να σέρνεσαι από πολιτικό σε πολιτικό για να σου διορίσει το παιδί. Πάρε το βδελυρό σου σαρκίο από μπροστά μου. Θέλω να πω δυο αυθόρμητα λόγια.

Κατά τις τελευταίες δεκαετίες της μεταπολίτευσης οι σκεπτόμενοι πολίτες γίνονται μάρτυρες ενός τραγέλαφου στην ελληνική πολιτική σκηνή. Οι πολιτικές επιλογές που διαχειρίζονται την κυβέρνηση έχουν συρρικνωθεί σε απίστευτο βαθμό και ο τρόπος λειτουργίας της δημοκρατίας κάθε άλλο παρά δημοκρατία θυμίζει. Η μορφή του πολιτεύματος είναι ανόητο να ισχυριζόμαστε ότι είναι Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία όπως μαθαίνουν τα σχολιαρόπαιδα από τα Στοιχεία Δημοκρατικού Πολιτεύματος. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σαν πρόσωπο σύμβολο ομολογείται από παντού εκ των πραγμάτων ότι είναι οδυνηρό κατάλοιπο αριστοκρατικών καθεστώτων αφού ο χαρακτήρας του είναι καθαρά "συμβολικός". Ο κοινοβουλευτισμός είναι ένα κακόγουστο αστείο καθώς η κομματική πειθαρχία ισοπεδώνει οποιαδήποτε ελευθερία έκφρασης γνώμης, και αυτό γίνεται περισσότερο ανάγλυφο στο πλαίσιο κυβερνήσεων αυτοδυναμίας. Από πότε αλήθεια θεωρούμε ότι η κυβερνητική παράταξη πρέπει να είναι μία και ότι η γραμμή της πρέπει να περάσει πάση θυσία; Το αντίθετο θα ήταν πλήγμα της δημοκρατίας; Πόσα κράτη του ΟΗΕ έχουν κυβερνήσεις αυτοδυναμίας και πόσα κυβερνήσεις συνεργασίας; Αν το ψάξει κανείς θα διαπιστώσει ότι ανήκουμε σε μια ισχνή μειοψηφία. Και ο όρος δημοκρατία, μόνο κατ'επίφασιν στέκει καθώς ο δήμος δεν κρατεί πλέον. Ο Θουκυδίδης από τον Επιτάφιο του Περικλή μας είχε πει ότι "ονομάζεται Δημοκρατία επειδή η εξουσία δεν βρίσκεται στα χέρια των λίγων, αλλά των πολλών". Είναι ανόητο να πιστεύουμε ότι οι πολλοί "εκφράζουν την εξουσία τους" με μια ημερήσια διαδικασία κάθε 4 χρόνια. Ο Θουκυδίδης ποτέ δεν φανταζόταν ότι η δημοκρατία θα ταυτιζόταν με τον αντιπροσωπευτισμό και την έμμεση μορφή της.

Πού καταλήγουμε αλήθεια; Με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής καταλήγουμε να έχουμε αυτοδύναμη κυβέρνηση με το 42-43% επί των έγκυρων ψηφοδελτίων. Προβληματίζεται κανείς για το ότι η αποχή μαζί με τα άκυρα κατά κανόνα ξεπερνά το 35% στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις; Ποιος κυβερνά αυτοδύναμα δηλαδή; Εκείνος ο οποίος ψηφίζεται από το 40% του 65%!! Δηλαδή από το 26%!! Με απλά λόγια, μας κυβερνά αυτοδύναμος όποιος κατορθώσει και συγκεντρώσει ψήφους του 1/4 των νεοελλήνων. Και τα υπόλοιπα 3/4; Και το υπόλοιπο 75%; Μπορεί όποιος δεν ψηφίζει να υπονομεύει τη δημοκρατία αλλά αυτό είναι μόνο δικό του πρόβλημα; Σε μια οργανωμένη κοινωνία όταν κάποιος αδιαφορεί για την διοίκησή της, η κοινωνία δεν πρέπει να προβληματίζεται περί αυτού; Δεν πρέπει να τον λαμβάνει υπόψη; Αν η αποχή φτάσει το 60% θα συνεχίζουμε ατάραχοι να διενεργούμε εκλογές με αυτό το σύστημα σα να μην συμβαίνει τίποτα; Μα εκτός από αυτούς που απέχουν, υπάρχουν και τα υπόλοιπα κόμματα της λεγόμενης "αντιπολίτευσης". Σε ποια κιτάπια το έχετε δει γραμμένο ότι η αντιπολίτευση δεν πρέπει να έχει ενεργό ρόλο στη διοίκηση της χώρας; Σε ποια κιτάπια το έχετε δει γραμμένο ότι η αυτοδύναμη κυβέρνηση "πρέπει να εφαρμόσει το πρόγραμμά της απερίσπαστη"; Τι είναι η πολιτική, εργολαβία; Αν είναι έτσι να καταθέσω κι εγώ την προσφορά μου να γίνει τζερτζελές.

Και ας δεχτούμε ότι η μειοψηφία πρέπει να είναι αυτοδύναμη. Πώς εκλέγεται; Μα φυσικά με διαβατήριο το ρουσφέτι και το μαύρο χρήμα. Όλοι το ξέρουν ότι οι περισσότεροι πολιτικοί εξουσίας στα γραφεία τους έχουν λογισμικό πελατολογίου όπου τακτοποιούν στο δημόσιο τους ψηφοφόρους τους. Σαν ένα μαγαζάκι δηλαδή. Και ομολογείται ανοιχτά, και αποκαλύπτεται συνεχώς, και δημοσιοποιείται καθημερινά. Και κανείς δεν στενάζει! Γιατί; Μα γιατί απλά μας έχει γίνει συνήθεια και ο κακομοίρης ο απαίδευτος ψηφοφόρος έχει διαπαιδαγωγηθεί να θεωρεί την πολιτική ένα παζάρι που θα του κάνει την "καθημερινότητα" ευκολότερη. Και όλοι εκεί στοχεύουν, στην "καθημερινότητα". Λες και κανείς τους δεν ξέρει ιστορία, λες και κανείς τους δεν έχει παραδειγματιστεί από την προτίμηση του λαού στους αντιβενιζελικούς με τα ίδια κίνητρα κατά τη μικρασιατική καταστροφή του 1922. Λες και κανείς δεν ξέρει ότι άμα ξεπουλάς σε ανίκανους τη δημόσια διοίκηση με αντάλλαγμα μερικά ψίχουλα, η εθνική καταστροφή και η κοινωνική διάλυση είναι προ των πυλών. Τότε υποσχέθηκαν καλύτερη καθημερινότητα, επιστροφή του στρατού από το μέτωπο του Σαγγάριου και τόσα άλλα καλά. Ψηφίστηκαν, αλλά συνέχισαν τον πόλεμο με ανίκανους στρατηγούς και ανίκανη πολιτική ηγεσία. Έχασαν την εύνοια των Ευρωπαίων και ο Κεμάλ με τους νεότουρκους βρήκαν ευκαιρία να καταλύσουν την Ελλάδα. Ναι την Ελλάδα ολόκληρη, γιατί στην Μικρά Ασία αναπτύχθηκε ο Ελληνισμός σε μεγαλύτερο και ποιοτικότερο βαθμό από καταβολής ευρωπαϊκών πληθυσμών.

Και αργότερα, όταν ο λαός αποφάσισε ότι θα ήταν βολικότερο να αρχίσει να διορίζεται στο δημόσιο κατά στρατιές ολόκληρες παρά να εργάζεται πραγματικά και ταυτόχρονα να τσιμεντώνει το μεγαθήριο της Αθήνας, δεν τον πολυένοιαξε όταν υπογραφόταν η συνθήκη Ζυρίχης-Λονδίνου που αναγνώριζε στην Τουρκία το αναπαλλοτρίωτο δικαίωμα να επέμβει στρατιωτικά στην Κύπρο μονομερώς για την διατήρηση της τάξεως. Αλήθεια, ποιος το ξέρει αυτό; Ποιος ξέρει ότι η Τουρκία εισέβαλλε στην Κύπρο μέσα σε καθεστώς διεθνούς δικαίου από την υπογραφή του Έλληνα πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλη; Πού το έχετε ακούσει αυτό να λέγεται, να συζητιέται; ΠΟΥΘΕΝΑ! Για κοιτάξτε το τρίτο άρθρο της συνθήκης, στη δεύτερη παράγραφο: "Εν ώ μέτρω μία κοινή ή συμπεφωνημένη δράσις δεν θα καθίστατο δυνατή, εκάστη των τριών εγγυωμένων Δυνάμεων επιφυλλάσει εις εαυτήν το δικαίωμα όπως ενεργήση προς τον αποκλειστικόν σκοπόν της αποκαταστάσεως της τάξεως των πραγμάτων, της καθιερουμένης δια της παρούσης Συνθήκης." (http://www.ekloges.com.cy/nqcontent.cfm?tt=article&a_id=854).

Ακόμα να πειστείτε ότι όταν κοιτάμε το ρουσφέτι, το βόλεμα και την καθημερινότητα, στο τέλος τα χάνουμε όλα; Αργότερα γιατί ο νεοέλληνας ανέχτηκε την ύπαρξη ενός εφήβου για βασιλιά που παρενέβαινε ενεργά στα πολιτικά πράγματα της χώρας; Ποιος γνωρίζει την αιτία της χούντας των Συνταγματαρχών; Ποιος γνωρίζει ότι ο Γεώργιος Παπανδρέου παραιτήθηκε επειδή δεν μπορούσε να διορίσει τους υπουργούς που ήθελε και παρενέβαινε στο έργο του ο έφηβος αμούστακος βασιλιάς; Η συνέπεια αυτού του τραγέλαφου, αυτής της αδιανόητης τρέλλας ήταν η πολιτική αστάθεια και η εύκολη έλευση του επταετούς γύψου. Ακόμα και τότε όμως, πόσοι προτίμησαν να αντισταθούν και πόσοι συνέχισαν απρόσκοπτα να ωφελούνται από το σύστημα;

Αλλά να μου πείτε, μην σκέφτόματε τα παλιά, τι σημασία έχουν, τι μας νοιάζει η πολιτική ιστορία, κοιτάμε μπροστά! Ναι! Τέτοια γελοία και γλοιώδη επιχειρήματα ακούει καθημερινά κάποιος στα μέσα ενημέρωσης από δημοσιογράφους και κατ'επίφαση πολιτικούς. Μα γιατί; Γιατί απλούστατα αν μάθει ιστορία ο λαός δεν θα κάνει τα ίδια λάθη. Με το να τον κρατάμε αλυσοδεμένο όμως στο ρουσφέτι, τη μίζα, το λάδωμα, τα ναρκωτικά και τα σκυλάδικα έχουμε λύσει το πρόβλημά μας ως ηγέτες. Σαν μερικούς "πολιτικούς" των αφρικανικών κρατών που αποκτούν αμύθητες περιουσίες με αντάλλαγμα στην Δύση να κρατάνε τον λαό τους απαίδευτο και αμόρφωτο. Ποιος θα ήθελε έναν Αιθίοπα να του πάρει τη δουλειά άλλωστε! Ντροπή. Άστον εκεί να χαίρεται με τα μπιχλιμπίδια της Unicef και την καλή θέληση της Βαρδινογιάννη και του Bill Gates. Λες και κανείς δεν ξέρει ότι σε έναν κάτοικο της ερήμου δεν δίνεις παγάκια, αλλά ψυγείο.

Και λοιπόν; Ποια είναι η πρόταση; Η πρόταση είναι σαφής: Ακόμα και έτσι, ακόμα και με το άθλιο και ύπουλο αντιπροσωπευτικό έμμεσο σύστημα μπορεί κάτι να γίνει. Θα μπορούσαν οι ικανότεροι από τα κόμματα εξουσίας να αποσπαστούν με σημαία μια αμεσότερη μορφή δημοκρατίας, μια μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση της κοινωνίας γύρω από την πολιτική, την ποινικοποίηση του ρουσφετιού, την απόλυση των άχρηστων δημοσίων υπαλλήλων, την δημιουργία και υποστήριξη βαριάς βιομηχανίας, το χτίσιμο από την αρχή των μουχλιασμένων και δύσοσμων πανεπιστημίων. Έχει περάσει ανεπιστρεπτί η εποχή κατά την οποία το πολιτικό σκηνικό άλλαζε με μια τσουγκράνα στους δρόμους. Υπάρχουν αποτελεσματικότεροι τρόποι, αρκεί στα επόμενα χρόνια κάποιοι ικανοί πολιτικοί επιτέλους να τολμήσουν και να κάνουν τα αυτονόητα. Στη νέα αυτή πολιτική σκηνή, όποιος πολιτικός έχει κάνει έστω και ένα ρουσφέτι δεν έχει θέση. Όποιος πολιτικός πάει να εκλεγεί με σημαία την καθημερινότητα, δεν έχει θέση. Όποιος πολιτικός δεν έχει γνωρίσει ο ίδιος την αγορά εργασίας και την δημόσια εκπαίδευση δεν έχει θέση.

Για να διασκεδάσετε, όσοι σκεπτόμενοι άνθρωποι βρίσκεστε απέναντι από τούτες τις αράδες, ανοίχτε τα ψηφοδέλτια και δείτε τι πράγμα παρελαύνει. Οι μισοί είναι δημοσιογράφοι και showmen και οι άλλοι μισοί δικηγόροι. Και όλα αυτά τα θεωρούμε αυτονόητα! Ένας δημοσιογράφους, επειδή εκ της δουλειάς του υποχρεώνεται η μούρη του να φαίνεται στο γυαλί, πρέπει αναγκαστικά να περάσει και από την εκπαίδευση του μουτζαχεντίν κομματόσκυλου. Αυτό έχει πέραση σε έναν απαίδευτο λαό. Ακόμα και μια γαϊδουροκεφαλή να έδειχναν στην τηλεόραση, αν περιελαμβάνετο στα ψηφοδέλτια ενός μεγάλου κόμματος, δεν αμφιβάλλω ότι θα υπήρχαν αρκετοί που να την ψήφιζαν. Σα να διαλέγουμε φανταχτερό μπλουζάκι, σα να παρακολουθούμε οπαδικά έναν αγώνα ποδοσφαίρου.

Η μακροπρόθεσμη προοπτική για να γλιτώσει κανείς από αυτό το απέραντο χάλι είναι η κατάργηση μιας και δια παντός οποιουδήποτε τύπου καπήλευσης της πλειοψηφίας. Αυτό σημαίνει κατάργηση του όρου της αυτοδυναμίας και του κοινοβουλευτισμού. Στην εποχή όπου εκατομμύρια τηλεθεατές ψηφίζουν ποιος θα αποχωρήσει από το Big Brother, δεν είναι διόλου δύσκολο με τη συνδρομή της τεχνολογίας και με διάφορα κίνητρα να εκφράζει ο λαός τη γνώμη του κάθε μήνα, κάθε εβδομάδα, κάθε ημέρα. Και η γνώμη του θα παίζει λειτουργικό ρόλο σε μια αμεσότερη μορφή δημοκρατίας, όπου πολιτική θα σημαίνει το κοινό καλό και όχι η σαπίλα του προσωπικού βολέματος.

Όσοι από εσάς έχετε διέλθει γραφείο βουλευτή για να διοριστείτε, όσοι έχετε ψηφίσει κάποιον πολιτικό με κριτήριο την υπόσχεσή του να αυξήσει τον μισθό του ανειδίκευτου 10 ευρώ πιο πάνω από τον άλλο, ειλικρινά δεν με ενδιαφέρετε. Όσοι έχετε υπόσχεση από κάποιον υπουργό ότι θα κονομήσετε ένα καλό φιλετάκι γης στην Πεντέλη σαν αντάλλαγμα των εκατοντάδων ψηφοφόρων που συστήσατε, δεν με ενδιαφέρετε. Αν αλλάξετε μυαλά θα το κάνετε για τον εαυτό σας. Τότε μόνο θα απευθυνθώ σε εσάς. Τώρα δεν αξίζει τον κόπο. Όταν το εκπαιδευτικό σύστημα δεν σας έχει διαπεράσει καμία αξία, όταν δεν γνωρίζετε τι σημαίνει αξιοκρατία και ότι πολλές φορές η προσωπική ευημερία είναι αντιστρόφως ανάλογη με την κοινωνική ευημερία, δεν θα πιάσουν τόπο τα λόγια μου. Θα στηρίζομαι μόνο στο πέρασμα του χρόνου και την ταυτόχρονη απομάκρυνσή σας από τα κοινά λόγω ηλικίας ή έλλειψης ενδιαφέροντος.

Στους νέους ομιλώ, σε εκείνους που σκέπτονται καθαρά. Στους νέους κάθε ηλικίας και κάθε κοινωνικής τάξης. Μην ψηφίσετε με βάση τον χαρτοπόλεμο, τους ηλίθιους δημοσιογράφους και τους ανίκανους πολιτικούς ηγέτες οι οποίοι στον ιδιωτικό τομέα το πολύ πολύ να ήτανε παιδιά της σφαλιάρας σε κάποιο μανάβικο. Αρνηθείτε την αυτοδυναμία οποιουδήποτε κόμματος. Στηρίξτε εξωκοινοβουλευτικά κόμματα ή κόμματα μικρότερης ισχύος που έρχονται πιο κοντά στην ιδεολογία της κοινωνικής συνοχής και της προοδευτικής αξιοποίησης μιας χώρας. Δεν θα σας πω εγώ τι. Το ζήτημα είναι να τελειώνουμε μια και καλή από το παραμύθι της αυτοδυναμίας και να δημιουργηθούν νέοι πολιτικοί σχηματισμοί από ικανά στελέχη αυτή τη φορά. Πολιτικοί σχηματισμοί που θα μιλάνε πολιτικά, έξω από την show biz και την ξετσιπωσιά του ρουσφετιού. Και να είστε σίγουροι, δεν είναι αοριστολογία αυτό. Αν συμβεί, θα το βροντοφωνάξω και θα σας καλέσω σε συμμετοχή. Να δούμε όλοι μαζί μια Ελλάδα που δεν θα νοιάζεται να πάει σκυλάδικο με πιστωτική, αλλά μια Ελλάδα που ενδιαφέρεται για την τεχνογνωσία, την αξιοκρατία και την πολιτική διαπαιδαγώγηση των νέων γενεών. Μέχρι τότε εγώ θα εργάζομαι εδώ, ενόσω οι περισσότεροι νεοέλληνες τρέφονται από τις σάρκες μου και από τις σάρκες όσων εργάζονται, όσων σκέπτονται ελεύθερα. Κάποτε θα σωθεί η τροφή τους, η φύση έχει ασφαλιστικές δικλείδες. Ας διασκεδάζουν με την κατάντια τους όσο είναι καιρός.

Παναγιώτης Πέρρος
ΜΔΕ Ηθικής φιλοσοφίας Παν/μιου Αθηνών

Ταξίδεψε...

memories

Ships by Sphinx55

Ιστορία παλιά

ΘΕΜΙΣ

Το παπάκι

Έχω ένα παπάκι να μου κάνει πα
να μου κάνει πα, πα, πα
Και ένα κουνελάκι που όλο μου κουνάει
που όλο μου κουνάει τ' αφτιά

Και δε μου καίγεται καρφί
αν εσύ περνάς και δε μου ξαναμιλάς

Ίσως να ξανάρθεις όταν θα' χω πια
όταν, θα' χω πια χαθεί
ή θα μ' έχουν θάψει ή θα έχω μα-
ή θα έχω μαραθεί

Και ας μη σου καίγεται καρφί
Και ας συνήθισες και ας συνήθισες και εσύ...

στίχοι-μουσικη: Νικόλας Άσιμος

Love

Love
Originally uploaded by Sphinx55

1 εικόνα 1.000 λέξεις

Το γεμάτο κουτί

Κάποτε ένας καθηγητής εμφανίστηκε στην τάξη του κρατώντας ένα μεγάλο άδειο γυάλινο βάζο. Μαζί του έσερνε ένα μεγάλο χαρτοκιβώτιο.
Χωρίς να μιλήσει, άρχισε να βγάζει πέτρες από το χαρτοκιβώτιο και να γεμίζει με αυτές το βάζο. Οι μαθητές του τον κοιτούσαν με απορία. Όταν το βάζο δεν χωρούσε άλλο, ρώτησε: «Είναι γεμάτο το βάζο;» και οι μαθητές απάντησαν: «Ναι, είναι γεμάτο».
Αυτός χαμογέλασε και χωρίς να μιλήσει έβγαλε από το χαρτοκιβώτιο ένα σακουλάκι με μικρά βότσαλα κι άρχισε να γεμίζει το βάζο. Το κούνησε λίγο και τα βοτσαλάκια κύλησαν και γέμισαν τα κενά ανάμεσα στις πέτρες. Όταν το βάζο δεν χωρούσε άλλο, ρώτησε: «Είναι γεμάτο το βάζο;». Οι μαθητές γέλασαν και απάντησαν: «Ναι, είναι γεμάτο».
Αυτός χαμογέλασε και χωρίς να μιλήσει έβγαλε από το χαρτοκιβώτιο ένα σακουλάκι με άμμο και άρχισε να την αδειάζει αργά-αργά μέσα στο γυάλινο βάζο. Όταν το βάζο δεν χωρούσε άλλο, ρώτησε: «Είναι γεμάτο το βάζο;» Οι μαθητές δίστασαν για λίγο αλλά απάντησαν: «Ναι, είναι γεμάτο.»
Ο δάσκαλος χαμογέλασε και πάλι, και χωρίς να μιλήσει πήρε από το χαρτοκιβώτιο ένα μπουκάλι μπύρας και άρχισε να το αδειάζει μέσα στο βάζο. Το υγρό γέμισε όλο το υπόλοιπο κενό του βάζου. Όταν δεν χωρούσε άλλο, ρώτησε: «Είναι γεμάτο το βάζο;» . Οι μαθητές απάντησαν με μια φωνή: «Ναι, είναι γεμάτο».
― Τώρα, λέει ο καθηγητής, θέλω να θεωρήσετε ότι αυτό το βάζο αντιπροσωπεύει τη ζωή σας.
• Οι πέτρες είναι τα πιο σημαντικά πράγματα στη ζωή σας: η οικογένεια, ο σύντροφός σας, η υγεία σας, τα παιδιά σας, οι καλοί σας φίλοι. Είναι τόσο σημαντικά, που ακόμα κι αν λείψουν όλα τα υπόλοιπα, η ζωή σας θα εξακολουθήσει να είναι γεμάτη.
• Τα βοτσαλάκια είναι άλλα πράγματα που έρχονται στη ζωή μας, όπως οι σπουδές μας, η εργασία μας, το σπίτι μας, το αυτοκίνητό μας, το εξοχικό μας και ομορφαίνουν τη ζωή μας. Αν όμως γεμίσουμε πρώτα με αυτά το βάζο, δεν θα υπάρχει χώρος για τις πέτρες, δηλαδή για τα σημαντικά της ζωής.
• Η άμμος είναι όλα τα υπόλοιπα, με τα οποία γεμίζουμε τα κενά της ζωής μας. Όμως αν βάλεις πρώτα την άμμο στο βάζο, δεν θα υπάρχει χώρος ούτε για βότσαλα ούτε για πέτρες.
Το βάζο είναι η ζωή σας. Αν ξοδεύετε χρόνο και δύναμη για μικρά πράγματα, δεν θα βρείτε ποτέ χρόνο για τα πιο σημαντικά. Φροντίστε πρώτα για τις «πέτρες» της ζωής σας• ξεχωρίστε τις προτεραιότητές σας!
Οι μαθητές είχαν μείνει άφωνοι. Ένας απ’ αυτούς όμως, πετάχτηκε και ρώτησε: «Η μπύρα τι αντιπροσωπεύει;». Ο καθηγητής χαμογελώντας του απάντησε: «Κοίταξε να δεις. Δεν έχει σημασία πόσο γεμάτη είναι η ζωή σου, δεν έχει σημασία πόσο στριμωγμένος είσαι. Να θυμάσαι ότι ΠΑΝΤΑ ΘΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΜΠΥΡΙΤΣΑ!»

Το πιό βαρύ φορτίο...

Αν κάθε δευτερόλεπτο της ζωής μας είναι να επαναληφθεί αμέτρητες φορές, είμαστε καρφωμένοι στην αιωνιότητα όπως ο Ιησούς Χριστός επάνω στο σταυρό. Τι φριχτή ιδέα! Στον κόσμο της αιώνιας επιστροφής, κάθε κίνηση φέρνει το βάρος μιας αβάσταχτης ευθύνης. Αυτό είναι που έκανε τον Νίτσε να λέει ότι η ιδέα της αιώνιας επιστροφής είναι το πιο βαρύ φορτίο (das schwerste Gewicht).
Αν η αιώνια επιστροφή είναι το πιο βαρύ φορτίο, οι ζωές μας μπορούν, σ'αυτό το πλαίσιο, να φανερωθούν σ' όλη τους την λαμπρή ελαφρότητα. Στ' αλήθεια, όμως, είναι φριχτή η βαρύτητα και ωραία η ελαφρότητα;
Το πιο βαρύ φορτίο μας συνθλίβει, μας κάνει να λυγίζουμε κάτω απ' αυτό, μας πιέζει στο έδαφος. Αλλά, στην ερωτική ποίηση όλων των αιώνων, η γυναίκα επιθυμεί να δεχτεί το φορτίο του αντρικού κορμιού. Το πιο βαρύ φορτίο είναι λοιπόν ταυτόχρονα και η εικόνα της πιο έντονης ζωικής ολοκλήρωσης. 'Οσο πιο βαρύ είναι το φορτίο, όσο κοντινή στη γη είναι η ζωή μας, τόσο είναι πιο αληθινή και πιο πραγματική.
Σ' αντιστάθμισμα, η ολική απουσία του φορτίου κάνει το ανθρώπινο όν να γίνεται πιο ελαφρύ απ' τον άνεμο, να πετάει ν' απομακρύνεται απ' τη γη, απ' το γήινο είναι, να μην είναι παρά μόνο κατά το ήμισυ αληθινό και οι κινήσεις του να είναι εξίσου ελεύθερες όσο και χωρίς σημασία.
Λοιπόν, τι να διαλέξει κανείς; Το βάρος ή την ελαφρότητα;
Πρόκειται για το ερώτημα που έθεσε ο Παρμενίδης τον 6ο αιώνα π.Χ.
Κατ' αυτόν, το σύμπαν είναι χωρισμένο σε ζεύγη αντιθέτων : το φως - το σκοτάδι, το παχύ - το λεπτό, το ζεστό - το κρύο, το είναι - το μη είναι. Θεωρούσε ότι ένας απο τους πόλους της αντίφασης είναι θετικός (το φωτεινό, το ζεστό, το λεπτό, το είναι), ο άλλος αρνητικός.
Αυτός ο διαχωρισμός σε πόλους, θετικό και αρνητικό, μπορεί να μας φανεί παιδαριωδώς εύκολος. Εκτός από μία περίπτωση : τι είναι θετικό, το βάρος ή η ελαφρότητα;
Ο Παρμενίδης απαντούσε : το ελαφρύ είναι θετικό, το βαρύ είναι αρνητικό.
Είχε δίκιο ή όχι; Ιδού η απορία. Ένα πράγμα είναι βέβαιο. Η αντίφαση βαρύ-ελαφρύ είναι η πιο μυστηριώδης και η πιο διφορούμενη απ'όλες τις αντιφάσεις.

Τίποτα δεν πάει χαμένο...

Celine Dion & Josh Groban

Λίμπερτυ

Με τον διεθνή όρο Λίμπερτυ (liberty) =ελευθερία, χαρακτηρίστηκε ειδικός τύπος φορτηγού πλοίου εκτοπίσματος περίπου 10.500 τον.d.w. που ναυπηγήθηκε στην Αμερική (ΗΠΑ) σε πολύ μεγάλο αριθμό κατά την διάρκεια του Β΄ Π.Π. και που παρέμεινε σε ενεργό υπηρεσία πολλά χρόνια μετά από αυτόν, κυρίως για μεταφορές ομοειδών φορτίων.

Μετά τη λήξη του πολέμου αυτού, 100 τέτοια πλοία "λίμπερτυ" παραχωρήθηκαν δανεικά από τις ΗΠΑ στην Ελλάδα, σε Έλληνες πλοιοκτήτες, με τα οποία ξεκίνησε, μετά τον πόλεμο, την ανοδική πορεία της η Ελληνική ναυτιλία.

Πίνακας περιεχομένων 1 Ιστορία των Λίμπερτυ 1.1 Πρώτη ναυπήγηση 1.2 Ανάγκη ναυπήγησης 1.3 Έναρξη ναυπήγησης 1.4 Τροπή δεδομένων 1.5 Ναυπήγηση ή Παραγωγή; 2 Η προσφορά των Λίμπερτυ 3 Παραλειπόμενα

Ιστορία των Λίμπερτυ

Η παράθεση ιστορικών στοιχείων των "πλοίων της ελευθερίας" όπως χαρακτηρίστηκαν, κρίνεται λιαν επιβεβλημένη αν ληφθεί υπ΄ όψη ότι χάρις αυτών κατάφερε η ελληνική, και όχι μόνο, εμπορική ναυτιλία να ανασυγκροτηθεί και η παραδοσιακή ναυτιλιακή της δύναμη κυριολεκτικά ν΄ αναστηθεί απο την θεομηνία και τα δεινά του Β΄ Π.Π. στον οποίο είχε γίνει βορά σχεδόν ολόκληρος ο ελληνικός εμπορικός στόλος.

Πρώτη ναυπήγηση

Το 1939 καθελκύστηκε στα ναυπηγεία "J.L. Thomson and Son" του Σάντερλαντ της Αγγλίας, σε σχέδια του Προέδρου του ναυπηγείου R.C. Thomson ένας πρωτοποριακός, τότε, ναυπηγικός τύπος πλοίου εκτοπίσματος 10.000 τόν. d.w. και ολικής χωρητικότητας 5.300 περίπου κόρων , ατμοκίνητο, με υπερυψωμένο μεσόστεγο και χαμηλά το πρόστεγο και το επίστεγο, ισχύος παλινδρομικής μηχανής 2.500 ΗΡ που του έδινε ταχύτητα, πλήρους φόρτου, 10 κόμβους και που ονομάσθηκε "Doringhton Court".
Ο ναυπηγικός αυτός πρωτοποριακός τύπος με τα δύο πρωραία ενιαία κύτη (αμπάρια) και ένα πρυμναίο έμελλε να διαδραματίσει τον σημαντικότερο ρόλο εμπορικού πλοίου στη διάρκεια του επερχόμενου πολέμου.

Ανάγκη ναυπήγησης

Όμως από την έναρξη του πολέμου και μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1940, πριν ακόμα η Ελλάδα μπει στον πόλεμο, η Αγγλία είχε χάσει 150 περίπου φορτηγά πλοία μεταφοράς ξηρού φορτίου συνολικής αυτών χωρητικότητας 800.000 κόρων. Έτσι η αναζήτηση και ναυπήγηση φορτηγών πλοίων έπρεπε να γίνει "με κάθε θυσία" το ταχύτερο δυνατόν ώστε όχι μόνο να καλυφθεί το κενό αλλά και η συχνότητα βύθισης τους από τα γερμανικά υποβρύχια, που αλώνιζαν τις θάλασσες. Τέτοιες δυνατότητες ναυπήγησης δεν είχαν τα βρετανικά ναυπηγεία που ακόμη δεν προλάβαιναν τις επισκευές των πολεμικών πλοίων ή τις νέες ναυπηγήσεις ομοίων. Η διάσταση του προβλήματος αποκαλύπτεται στα λόγια του Ουίνστων Τσώρτσιλ μέσα στη Βουλή «Πρέπει ν΄ αποκλεισθεί κάθε ηλιθιότητα στο να χαθεί οποιαδήποτε ευκαιρία απόκτησης πλοίων».
Σ΄ εκείνη τη κατάσταση το Βρετανικό Ναυαρχείο συγκρότησε ομάδα από τον υφυπουργό R.P. Powell, τον ναυπηγό R.C. Thomson, αρχιμηχανικό H. Hunter και δύο επιθεωρητές του Lloyd's Register (Βρετανικού Νηογνώμονα) με την εντολή να βρουν ναυπηγεία στις ΗΠΑ και Καναδά που να μπορούν ν΄ αναλάβουν παράδοση 60 πλοίων ετησίως, εκτοπίσματος 10.000 τον. ακριβώς του ναυπηγικού τύπου Τόμσον. Η επιτροπή αυτή στις 3 Οκτωβρίου 1940 φθάνει στην Αμερική και έρχεται σε επαφή με τον ναύαρχο E.S. Land, Πρόεδρο της Ναυτιλιακής Επιτροπής που επόπτευε τις αμερικανικές ναυπηγήσεις. Υπ΄ όψη ότι τότε και η αμερικανική ναυπηγοβιομηχανία ήταν σε άσχημη κατάσταση, αφού από το ][1922]] μέχρι το 1937 (15ετία) είχαν ναυπηγηθεί μόνο 2 φορτηγά, κάποια δεξαμενόπλοια και 9 επιβατηγά-φορτηγά.
Παρά ταύτα επειδή η Ναυτιλιακή Επιτροπή προγραμματιζόταν σε μεγαλόπνοη σειρά ναυπηγήσεων νέας τεχνολογίας πλοίων, θεώρησε πως θα ήταν σπατάλη χρόνου και πολύτιμων πρώτων υλών η ναυπήγηση των ζητουμένων "τόσο βραδυκίνητων" πλοίων, της Επιτροπής Τόμσον, συνδυαζόμενο τούτο και με το γεγονός ότι ήδη όλα τα ναυπηγεία ήταν κατειλημμένα με νέες παραγγελίες πολεμικών πλοίων, το αίτημα απορρίφθηκε.

Έναρξη ναυπήγησης

Η Επιτροπή Τόμσον καταφεύγει στο Καναδά και καταφέρνει να εξασφαλίσει την ναυπήγηση 25 μόνο πλοίων. Τελικά στις 1 Νοεμβρίου 1940 επιστρέφει στη Νέα Υόρκη και σε νέα συνάντηση ο ναύαρχος Land και πάλι θα εισηγηθεί στη Ναυτιλιακή Επιτροπή: «Δεν μπορούμε να επιδείξουμε ενδιαφέρον γι΄ αυτόν τον ναυπηγικό τύπο που προτείνουν οι Βρετανοί, που προορίζεται μόνο για έκτακτες ανάγκες!».
Το αδιέξοδο εκείνο ανέλαβε να εκμεταλλευθεί ένα πανέξυπνος επιχειρηματίας ο Χένρυ Κάιζερ, τελείως άγνωστος μέχρι τότε στο ναυπηγικό κλάδο, που θαμπωμένος από τη μεγάλη βρετανική παραγγελία στις 20 Δεκεμβρίου 1940, χωρίς να έχει δικά του ναυπηγεία υπογράφει δύο ναυπηγικά συμβόλαια για παράδοση 60 πλοίων συνολικά. Είχε όμως προηγουμένως "κλείσει" όχι ναυπηγεία αλλά μεγάλα παραλιακά οικόπεδα που θα έφτιαχνε (!) ναυπηγεία.
Έτσι το πρώτο πλοίο του τύπου αυτού καθελκύστηκε στις 15 Οκτωβρίου 1941 στη Καλιφόρνια με το όνομα "Ocean Vanguard" (=Ωκεάνια εμπροσθοφυλακή). Εβδομήντα όμως μέρες νωρίτερα στις 23 Αυγούστου 1941 στο ναυπηγείο Νόρθ Σαντς στο Σάντερλαντ της Αγγλίας καθελκύστηκε το πραγματικό πρωτότυπο του τύπου αυτού των πλοίων με το όνομα "Εμπάιρ Λίμπερτυ" (= Ελεύθερη Αυτοκρατορία) και που τελικά ήταν αυτό που έδωσε το διεθνές όνομα στο ομώνυμο ναυπηγικό τύπο.

Τροπή δεδομένων

Στο μεταξύ ήδη τα δεδομένα αρχίζουν να μεταβάλλονται ραγδαία. Οι ΗΠΑ εισέρχονται στο πόλεμο, η Ναυτιλιακή Επιτροπή αναγκάζεται ν΄ αναθεωρήσει τις αρχικές απόψεις της, οι αυξανόμενες ανάγκες εκ του πολέμου θα υποχρεώσουν και αυτόν τον ναύαρχο Land να διατάξει: «Αντιγράψτε τους Βρετανούς!», για ν΄ ακολουθήσει και η ραδιοφωνική ανακοίνωση ότι ο Πρόεδρος Ρούσβελτ ζήτησε και εγκρίθηκε η (αμερικανική πλέον) παραγγελία των 200 πλοίων τύπου EC-2.
Στις 27 Σεπτεμβρίου 1941 που ορίσθηκε ως "ημέρα στόλου της ελευθερίας" ("Liberty fleet day") ο Πρόεδρος Ρούσβελτ στο ραδιοφωνικό του διάγγελμα προς τον αμερικανικό λαό παρατηρεί: «εξ αντικειμένου έχει όψη φοβερή!» (δανειζόμενος για το Λίμπερτυ, στίχο του ελληνικού εθνικού Ύμνου προς την Ελευθερία). Σημειώνεται πάντως ότι πρώτος που ονόμασε τα πλοία "Liberty Ships" ήταν ο Αμερικανός ναύαρχος Land.

Ναυπήγηση ή Παραγωγή;

Ποτέ άλλοτε στη παγκόσμια ιστορία δεν ταυτίσθηκαν οι έννοιες "ναυπήγηση" και παραγωγή". Ο ίδιος ο περιώνυμος Κάιζερ που έστηνε ναυπηγεία στα ποιο απίθανα μέρη με απανωτές καθελκύσεις Λίμπερτυ ομολογούσε: «Εγώ δεν ναυπηγώ ούτε κατασκευάζω αλλά, παράγω πλοία»! Τα ναυπηγεία Oregon Shipbuilding Co. ολοκλήρωσαν τη ναυπήγηση του 1ου πλοίου σε 253 ημέρες, το 10ο σε 154 ημέρες, το 19ο σε 86 μέρες. Επίσης το ναυπηγείο του Ρίτσμοντ (Καλιφόρνια) σε 16 ημέρες! Συγκεκριμένα λέγεται πως η ναυπήγηση του Λίμπερτυ "Ρόμπερτ Πίρι", που αριθμούσε 250.000 μεταλλικά μέρη, συναρμολογήθηκε μέσα σε 4 μέρες και 15 ώρες!
Η φρενίτιδα ναυπήγησης των Λίμπερτυ γίνεται περισσότερο αντιληπτή αν σκεφθεί κανείς πως για την ναυπήγηση ενός τέτοιου τύπου πλοίου απαιτούνταν: 3.400 τόνοι σκληρός χάλυβας (ατσάλι) μόνο για τον σκελετό και τα διαφράγματα, 2.750 τόνοι λαμαρίνες, 700 περίπου τόνοι διαμορφωμένα υλικά και 50.000 περίπου χυτά μέρη (τεμάχια).
Από δε τους απασχολούμενους στα ναυπηγεία σημειώθηκε πως ένας στους 200 είχε δει προηγουμένως ναυπηγείο και ακόμη, πως το 25% δεν είχε δει προηγουμένως θάλασσα!

Η προσφορά των Λίμπερτυ

Στις 20 Αυγούστου 1945, μόλις έξι ημέρες μετά την παράδοση της Ιαπωνίας στους Συμμάχους, η Ναυτιλιακή Επιτροπή ακύρωσε όλα τα συμβόλαια περαιτέρω ναυπήγησης Λίμπερτυ. Μέχρι εκείνη την ημέρα είχαν καθελκυστεί 2.710 αμερικανικά Λίμπερτυ που αν προστεθεούν και τα αρχικά 60 για λογαριαμό της Βρετανίας και τα 25 από τον Καναδά ο συνολικός αριθμός τους έφθασε τα 2795 πλοία.
Είναι γεγονός πως τα πλοία αυτά σήκωσαν όλο το βάρος των μεταφορών κατά τη διάρκεια του πολέμου. Τα αργοκίνητα αυτά πλοία των 10 κόμβων ταχύτητας ήταν εκείνα που μετέφεραν εκατομμύρια τόνους πυρομαχικά, εφόδια υλικά, άρματα, τρόφιμα, πετρέλαια και κάρβουνο, ατμομηχανές, στρατιωτικά οχήματα, ζώα και ζωοτροφές, φαρμακευτικό υλικό και πάσης φύσεως ειδών μέριμνας σε όλα τα μέτωπα του πολέμου από την Βόρεια θάλασσα μέχρι την Μεσόγειο. Κάποια επίσης απ΄ αυτά με το περιορισμένο πολεμικό εξοπλισμό τους (πρωραία και πρυμναία πυροβόλα) κατάφεραν και κατέρριψαν γερμανικά αεροσκάφη και με βομβες βυθού βύθισαν και υποβρύχια ενώ κάποια άλλα μετέφεραν αιχμαλώτους.
Όταν η παραζάλη του πολέμου τελείωσε επιδόθηκαν σε λαμπρότερες ειρηνικές αποστολές, τον εφοδιασμό των καταστρεμένων περιοχών. Σε πολύ σύντομο διάστημα η γνώριμη πλέον σιλουέτα τους φιγουράριζε σε όλους σχεδόν τους λιμένες του κόσμου. Ήταν η εποχή που βλέποντάς τα πρώτοι οι Έλληνες άνεργοι ναυτικοί να περνούν κάποια εξ αυτών σε ελληνικά χέρια, αντί Λίμπερτυ τ΄ αποκάλεσαν ευλογημένα πλοία.
Γιατί ακριβώς μ΄ αυτά αναγεννήθηκε στη κυριολεξία (μεταπολεμικά) η Ελληνική Ναυτιλία.

Παραλειπόμενα

Κατά τη διάρκεια της ναυπήγησης και ενεργοποίησης των πλοίων Λίμπερτυ δεν έλειψαν και άλλοι χαρακτηρισμοί των πλοίων αυτών τόσο από εφημερίδες όσο κυρίως από την γερμανική προπαγάνδα.

• Στην αρχή το περιοδικό "ΤΙΜΕ" τα αποκάλεσε "ugly ducklings" (=ασχημοπαπιά).
• Η Βρετανική εφημερίδα "Daily mirror" τα χαρακτήρισε "Sea Scows" (=φορτηγίδες ωκεανού -ανοικτής θάλασσας) προσθέτοντας ότι αυτά θα μεταφέρουν τα "μέσα" (the tools) υπονοώντας το βρετανικό σύνθημα της εποχής "δώστε μας τα μέσα κι εμείς θα τελειώσουμε τη δουλειά"! ("give us the tools and we will finish the job"!).
• Η γερμανική προπαγάνδα παρουσίαζε σε φυλλάδια κάτω από αναδυόμενο περισκόπιο στην επιφάνεια της θάλασσας τη φράση: "Η προθεσμία είναι προθεσμία"! Μια άλλη επίσης αφίσα παρουσίαζε για την ταχύτητα ναυπήγησης ένα Λίμπερτυ περασμένο σε άξονα όπως σουβλίζουν οι Έλληνες το αρνί να περιστρέφεται και οι εργάτες σε μόνιμες στεφάνες γύρω απ΄ αυτό να εργάζονται! Μια άλλη έδειχνε Λίμπερτυ μετά τη καθέλκυση να γίνεται εξέδρα πιδάκων από τα νερά που κατακλύζονταν! Μια άλλη τον επιχειρηματία Κάιζερ να επισκέπτεται νευρολογική κλινική για να πάρει ηρεμιστικά και να τρέχει γύρω-γύρω από ένα καραβάκι! Και τέλος κάποια άλλη που παρουσίαζε ένα χρονομετρικό τσεκούρι που θα έκοβε το σχοινί συγκράτησης ενός ναυπηγούμενου Λίμπερτυ σε δεξαμενή σε όποιο στάδιο βρισκόταν μόλις συμπληρώνονταν ο χρόνος! και που στο τέλος καθελκύονταν μόνο ο σκελετός του!
• Από τις καλλίτερες γελοιογραφίες για την καθέλκυση των Λίμπερτυ ήταν εκείνη που παρουσίαζε 3-4 εργάτες να σηκώνουν ένα ολόκληρο τμήμα πλώρης με την πολύγλωσση λεζάντα:

"Hurry up, you chaps. We' re 34 seconds behind schedule"

"Dépêche vous les gars! Nous avons 34 secondes de retard sur l' horaire"

"Κάντε γρήγορα, παιδιά. Είμαστε πίσω 34 δευτερόλεπτα!

"Sputer euch, jungena. Vir sind 34 sekunden zurück!

ΔΑΙΑΒΣΕ ΤΟ ΓΗΡΟΓΡΑ ΜΡΟΠΕΙΣ

Σνφμύωα με μια έυρενα στο Πισήναπιμετο του Κμτρτααίζ, δεν πεαίζι ρλόο με τι σριεά ενίαι τοθοπεμετενα τα γταμάμρα σε μια λξεη , αεκρί το πώτρο και το ταελείτυο γάμρμα να ενίαι στη στωσή θσέη.Τα υλοπιόπα μροπούν να ενίαι σε τχίυεας θιέεσς και μροπετίε να δαβαιάεστε τις λιεξές χρωίς πλβημόρα.Ατυό γνίταει γαιτί ο απρώνθονις εκέγλφοας δεν δαεβζιάι γάμρμα γάμρμα κθάε λξέη, αλλά τη λξέη σαν σνύλοο.
Ατίπτσυεο,ε???

Στα 20... 30... 40...

Το σεξ στα 20 ειναι οπως η ΝΟΚΙΑ:
>-connecting people
>
>Στα 30 ειναι οπως η PEPSI:
>-ask for more
>
>Στα 40 οπως η COCA COLA:
>-enjoy
>
>Στα 50 οπως η NIKE:
>-just do it
>
>Και στα 60 οπως η ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ:
>-Σκεψου το, γινεται!

Επιτύμβιον

Πέθανες - κ΄έγινες και συ : ο καλός,
Ο λαμπρός άνθρωπος, ο οικογενειάρχης, ο πατριώτης.
Τριάντα έξη στέφανα σε συνοδέψανε, τρείς λόγοι αντιπροέδρων,
Εφτά ψηφίσματα για τις υπέροχες υπηρεσίες που προσέφερες.

Α, ρε Λαυρέντη, εγώ που μόνο τόξερα τι κάθαρμα ήσουν,
Τι κάλπικος παράς, μια ολόκληρη ζωή μέσα στο ψέμα
Κοιμού εν ειρήνη, δεν θα 'ρθω την ησυχία σου να ταράξω.

(Εγώ, μια ολόκληρη ζωή μες στη σιωπή θα την εξαγοράσω
Πολύ ακριβά κι' όχι με τίμημα το θλιβερό σου το σαρκίο.)

Κοιμού εν ειρήνη. Ως ήσουν πάντα στη ζωή : ο καλός,
Ο λαμπρός άνθρωπος, ο οικογενειάρχης, ο πατριώτης.

Δε θα 'σαι ο πρώτος ούτε δα κι' ο τελευταίος.


Μ. Αναγνωστάκης

verses Kavvadia

Always the perfect, unworthy lover
of the endless voyage and azure ocean,
I shall die one evening, like any other,
without having crossed the dim horizon.

For Madras, Singapore, Algeria, Sfax,
the proud ships will still be setting sail,
but I shall bend over a chart-covered desk
and look in the ledger, and make out a bill.

I'll give up talking about long journeys,
My friends will think I've forgotten at last;
my mother will be delighted: she'll say
"A young man's fancy, but now it's passed."

But one night my soul will rise up before me,
and ask, like some grim executioner, "Why?"
This unworthy trembling hand will take arms
and fearlessly strike where the blame must lie.

And I, who longed to be buried one day
in some deep sea of the distant Indies
shall come to a dull and common death;
shall go to a grave like the graves of so many.

...from "Wireless Operator, Selected Poems of Nikos Kavvadias", published by London Magazine Editions, 1998

Ναυπηγικές γραμμές

Πίνακας περιεχομένων 1 Γενικά 2 Εγκάρσιες ναυπηγικές γραμμές 3 Διαμήκεις ναυπηγικές γραμμές 4 Οριζόντιες ναυπηγικές γραμμές 5 Διαγώνιες ναυπηγικές γραμμές 6 Τρόπος σχεδίασης

Γενικά

Οι ναυπηγικές γραμμές ή γραμμές σκάφους προέρχονται από νοητές τομές της εσωτερικής επιφάνειας του κέλυφους του σκάφους με επίπεδα κατακόρυφα εγκάρσια του σκάφους, επίπεδα κατακόρυφα κατά το διάμηκες του σκάφους, επίπεδα οριζόντια, καθώς και βοηθητικές διαγώνιες γραμμές.

Η συμμετρικότητα του πλοίου αποτελεί κάθετο επίπεδο κατά το διάμηκες (από την πλώρη μέχρι την πρύμνη) και στο μέσον ακριβώς καλούμενο και επίπεδο συμμετρίας ή κεντρική γραμμή (center line, CL), παρότι είναι επίπεδο.

Επί αυτού του επιπέδου συμμετρίας λαμβάνουμε δύο άξονες, κάθετους μεταξύ τους, τον οριζόντιο άξονα (BL) των εγκαρσίων επιπέδων ή των νομέων (Frames) λέγεται και βασική γραμμή (Base Line), και τον κάθετο άξονα (AR) των οριζοντίων επιπέδων ή των παρισάλων (water lines), λέγεται και πρυμναία κάθετος (After Perpendicular, AP). Από το σημείο τομής των δύο παραπάνω αξόνων διέρχεται κάθετα (προς το επίπεδο συμμετρίας) ο άξονας των διαμήκων επιπέδων ή καθέτων (Verticals).

Αριστερό τμήμα (Port-side)* (συμβολίζεται ελλ. ΑΡ, αγγλ. PS.) : Είναι το αριστερό τμήμα του πλοίου από του κεντρικού επιπέδου, κατά παρατηρητή στη πρύμνη με μέτωπο προς την πλώρη. Το αντίθετο είναι το Δεξιό τμήμα (Starboard-side)* (συμβολ. ελλ. ΔΞ, αγγλ. SB).

(* Port-side και Starboard-side ελληνικά αποδίδονται ως "πλευρό λιμένος" και "πλευρό πηδαλίου" αντίστοιχα, όροι αναγόμενοι στην εποχή των αρχαίων κωπήλατων πλοίων που λόγω της δεξιάς μεγαλύτερης κώπης - πηδαλίου αναγκαστικά πλαγιοδετούσαν από την αριστερή πλευρά, πρώτος λιμένας με προβλήτα πλαγιοδέτησης σκαφών ήταν της Αλεξάνδρειας, προς τιμή του γεγονότος αυτού η είσοδος - έξοδος στη Διώρυγα Σουέζ στη Μεσόγειο ονομάστηκε Πόρτ Σάϊντ.)

Πλωραίο τμήμα στη ναυπηγική καλείται το τμήμα από του μέσου του πλοίου και εμπρός χώρο, η άκρη του οποίου είναι η πλώρη (fore), το αντίθετο λέγεται πρυμναίο με άκρη τη πρύμνη ή πρύμη (aft).

Εξωτερικό περίβλημα ή κέλυφος είναι τα ελάσματα που περιβάλλουν το πλοίο. Η θέση του άξονα των νομέων (δηλ. της βασικής γραμμής) ορίζεται στο κατώτερο μέρος τομής εσωτερικά του περιβλήματος και του επιπέδου συμμετρίας. Η τομή αυτή πιθανόν να είναι οριζόντια και να συμπίπτει με τη βασική γραμμή σε αρκετό μήκος, πιθανόν όμως να έχει και ένα μόνο κοινό σημείο (περίπτωση ρυμουλκών).

Έτσι η βασική γραμμή, λόγω της μεγάλης σπουδαιότητάς της στη κατασκευή ονομάζεται και γραμμή κατασκευής.

Βασικές ναυπηγικές γραμμές είναι οι Εγκάρσιες ναυπηγικές γραμμές ή γραμμές νομέων (frame lines), οι Διαμήκεις ναυπηγικές γραμμές ή κάθετοι (Longitudinal lines or Vertical lines)και οι Οριζόντιες ναυπηγικές γραμμές ή παρίσαλοι ή ίσαλοι (Water lines), οι δε Διαγώνιες (Diagonals) αποτελούν βοηθητικές ναυπηγικές γραμμές.

Εγκάρσιες ναυπηγικές γραμμές

Οι Εγκάρσιες ναυπηγικές γραμμές: είναι οι γραμμές οι προερχόμενες από τη τομή εγκαρσίων (όπως κόβεται το σαλάμι) επιπέδων με την εσωτερική όψη των ελασμάτων του περιβλήματος του πλοίου. Οι θέσεις αυτών των τομών καλούνται "θεωρητικοί νομείς".

Στο σχέδιο οι νομείς που ανήκουν στο «πρωραίο τμήμα» του σκάφους χαράζονται δεξιά της κεντρικής γραμμής κατά το ήμισύ τους, αφού το άλλο είναι συμμετρικό, ενώ εκείνοι που ανήκουν στο «πρυμναίο τμήμα» αριστερά της κεντρικής γραμμής επίσης κατά το ήμισύ τους. Η δε αρίθμηση των νομέων αρχίζει από τη πρυμναία κάθετο όπου και ο νομεύς 0 και προχωρεί προς πρώρα με αύξοντα αριθμό 1,2,3,4 κλπ. Το δε τμήμα όπισθεν της πρυμναίας καθέτου αριθμείται με τα γράμματα A,B,C, ...κλπ. Η παραπάνω σειρά αρίθμησης δεν είναι πάγια διεθνώς αφού άλλος τρόπος έχει ως αφετηρία αρίθμησης τη πρωραία κάθετο (Αγγλοσάξονες) και άλλος το εγκάρσιο μέσον του πλοίου (Αμερικανοί).

Διαπιστώνουμε δύο κατηγορίες νομέων: τους "θεωρητικούς" και τους "κατασκευαστικούς" νομείς.

Θεωρητικοί νομείς είναι οι γραμμές οι χρησιμοποιούμενες στη μελέτη του σκάφους που επέχουν θέση νομέων, ο δε αριθμός των μεταξύ τους ισαποστάσεων εκλέγεται (για διευκόλυνση) πάντα άρτιος. Ο θεωρητικός νομέας που σχεδιάζεται ακριβώς στο μέσον του πλοίου καλείται μέσος νομέας και συμβολίζεται με κύκλο στο κέντρο του οποίου εφάπτονται οριζόντια δύο ημιπεριφέρειες.

Κατασκευαστικοί νομείς είναι οι γραμμές στη θέση των οποίων τοποθετούνται πλέον οι εγκάρσιες ενισχύσεις του σκάφους καλούμενοι νομείς. Η δε μεταξύ τους απόσταση δεν είναι σταθερή σε όλο το μήκος του πλοίου. Πάντως προς την πλώρη (περιορισμός από Νηογνώμονες) δεν μπορεί η ισαπόσταση να υπερβαίνει τα 610 χιλιοστά (650mm) ήτοι 2 πόδες (2ft).

Στα ναυπηγικά σχέδια οι νομείς χαράσσονται κυρίως στο άνω αριστερό τμήμα. Κατά τη σχεδίασή τους λαμβάνεται κοινός ο άξονας συμμετρίας του ΔΕ και ΑΡ τμήματος του πλοίου και κοινοί οι παρίσαλοι δημιουργώντας έτσι την εγκάρσια όψη του σκάφους. Στις άλλες όψεις οι νομείς εμφανίζονται ως ευθείες γραμμές.

Διαμήκεις ναυπηγικές γραμμές

Οι Διαμήκεις ναυπηγικές γραμμές ή κάθετες (Longitudinal Lines or Vertical Lines): είναι οι γραμμές από τη τομή διαμηκών κατακόρυφων επιπέδων, κατά το διάμηκες του πλοίου, με την εσωτερική όψη των ελασμάτων του περιβλήματος.

Στο σχέδιο των ναυπηγικών γραμμών οι διαμήκεις ή κάθετες εμφανίζονται ως προβολές των τομών επί του κεντρικού επιπέδου (συμμετρίας) και συνήθως τίθενται στο πάνω δεξιό μέρος του σχεδίου. Λόγω της συμμετρίας οι κάθετες του ΔΕ τμήματος, συμπίπτουν με εκείνες του ΑΡ τμήματος. Η απόσταση μεταξύ των καθέτων κατά τη σχεδίαση είναι συνήθως ένα μέτρο (1m) και αριθμούνται από της κεντρικής γραμμής (Central Line) που αντιστοιχεί με το 0, με αύξοντα αριθμό προ του οποίου αναγράφεται το διακριτικό VL (vertical lines) ή με λατινικά γράμματα οπότε το κεντρικό επίπεδο αντιστοιχεί στο γράμμα Α, ή με λατ. Αριθμούς I, II, III, IV κλπ οπότε το κεντρικό επίπεδο δεν φέρει καμία ένδειξη.

Το τμήμα του σχεδίου που φέρει τις διαμήκεις γραμμές ή κάθετες ονομάζεται πρόοψη ή διαμήκης όψη του σκάφους. Στις άλλες όψεις του σχεδίου οι διαμήκεις γραμμές εμφανίζονται ως ευθείες.

Οριζόντιες ναυπηγικές γραμμές

Οι Οριζόντιες ναυπηγικές γραμμές ή παρίσαλοι ή ίσαλοι (Water Lines): είναι οι τομές οριζοντίων επιπέδων μετά της εσωτερικής όψης των ελασμάτων του περιβλήματος.

Στο σχέδιο των ναυπηγικών γραμμών οι οριζόντιες ή παρίσαλοι εμφανίζονται επί της ΑΡ πλευράς του σκάφους επί ενός οριζοντίου επιπέδου που συνήθως τίθενται στο κάτω δεξιό μέρος του σχεδίου των ναυπηγικών γραμμών, καλούμενο κάτοψη του σκάφους. Η απόσταση μεταξύ των οριζοντίων επιπέδων κατά τη σχεδίαση είναι συνήθως ένα μέτρο (1m), όπως και στη περίπτωση των καθέτων. (Ονομάστηκαν παρίσαλοι επειδή αναλογούν σε επίπεδα της ισάλου – της τομής του πλοίου από το επιπέδου της θαλάσσης όταν είναι πλήρως φορτωμένο – συνεπώς τα επίπεδα αυτά δεν υπερβαίνουν το μέγιστο επιτρεπτό βύθισμα του σκάφους).

Οι παρίσαλοι συμβολίζονται δια του μονογράμματος WL (Water Lines) και αριθμούνται από της βασικής γραμμής όπου το 0, κατ΄ αύξοντα αριθμό WL 1, WL 2, WL 3, κλπ. ή με λατιν. αριθμούς I , II, III, IV κλπ χωρίς διακριτικό προ αυτών.

Οι οριζόντιες γραμμές ή παρίσαλοι στην εγκάρσια όψη και στη πρόοψη εμφανίζονται ως ευθείες.

Διαγώνιες ναυπηγικές γραμμές

Οι Διαγώνιες βοηθητικές γραμμές (Diagonals) προέρχονται από τη τομή διαγωνίων επιπέδων με την εσωτερική όψη των ελασμάτων του περιβλήματος.

Κατασκευάζονται μόνο και μόνο για τον έλεγχο του σχήματος, την ανεύρεση ανωμάλων επιφανειών του περιβλήματος, καθιστάμενη έτσι την έγκαιρη διόρθωση των βασικών ναυπηγικών γραμμών (νομέων, καθέτων και παρισάλων) πριν τη κατασκευή των τελικών σχεδίων ή μοντέλων (Templates) του πλοίου. Ο αριθμός των διαγωνίων δεν είναι καθορισμένος (πιθανόν μία, δύο ή τρεις) ούτε η θέση τους.

Στο ναυπηγικό σχέδιο παρουσιάζονται εις μεν την εγκάρσια όψη ως ευθείες στις δε πρόοψη και κάτοψη ως καμπύλες. Φέρονται συνήθως ως δεξιό του σχεδίου των παρισάλων και κάτωθι αυτών.

Προς επίτευξη μεγαλύτερης ακρίβειας στο προσδιορισμό του σχήματος του πλοίου στα άκρα του όπου οι μεταβολές είναι απότομες (πλώρη – πρύμη) προσδιορίζονται τομές στο μέσον και στο 1/4 της αποστάσεως των κυρίων τομών καλούμενες "ημιτομές" ή "τεταρτοτομές" νομέων, καθέτων και παρισάλων αντίστοιχα.

Τρόπος σχεδίασης

Αφού ορισθούν οι κύριες διαστάσεις του σκάφους εκτελείται η α' φάση της σχεδίασης (προσχέδιο) όπου σχεδιάζονται οι τρεις όψεις του σκάφους (κάτοψη – πρόοψη – πλάγια όψη) υπό κλίμακα. Στη συνέχεια ακολουθεί η β' φάση όπου το προσχέδιο αντιγράφεται επί του δαπέδου του σχεδιαστηρίου (ναυπηγείου) σε φυσικό μέγεθος (κλίμακα 1:1) προκειμένου να γίνουν οι τελικές τυχόν διορθώσεις. Στη συνέχεια ακολουθεί η γ' φάση, συντάσσονται οι πίνακες των συντεταγμένων των ναυπηγικών γραμμών (Offsets) οι οποίοι και παραδίδονται στο Σχεδιαστήριο για την οριστική σχεδίαση.

Πολλές φορές ιδιαίτερα όταν το υπό σχεδίαση σκάφος είναι «πρωτότυπο» για την εξέταση της συμπεριφοράς του κατά τη πρόωση στο νερό κατασκευάζεται ομοίωμα (μακέτα) που μελετάται στη «Δεξαμενή Ναυπηγικών Δοκιμών» ή «Δεξαμενή Δοκιμών Προτύπων» (Ship’s Model Tank) που βάσει των αποτελεσμάτων ενεργούνται ενδεδειγμένες διορθώσεις ή τίθενται όρια ασφαλείας αυτού.